MAXAMED XAAJI CALI “Qaybsigii Carta ma xal bay ahayd mise xaq bay ahayd”

        Faafin: SomaliTalk | July 22, 2004   

MAXAMED XAAJI CALI “Qaybsigii Carta ma xal bay ahayd mise xaq bay ahayd”

 

 

 Maxamed Xaaji Cali oo ka mid ah waxgaradka Soomaaliyeed ayaa tilmaan ka bixiyay qaabkii ay qabaa’ilada Soomaaliyeed wax ugu soo qaybsadeen degmadii Carta isagoo xusay in halkaasi ay isugu tageen qabaa’ilo Soomaaliyeed oo ay haysay baahi dowladeed, waxbadan oo qabaa’iladaas ka mid ahna ay tanaasul u sameeyeen sidii loo heli lahaa dowlad Soomaaliyeed.

            “Qaybsigii Carta ma ahayn xaq ee wuxuu ahaa xal” ayuu yiri Maxamed Xaaji oo tusaale u soo qaatay beelaha direed oo hadda ka mid ah beelaha muranka xooga leh ka taagan yahay qaybsiga xubnaha baarlamaanka.

            “Waxaan aad ula yaabay markii dirtii loo kala saaray Dir-koofureed, Isaaq, Gadabiirsi, iyo Ciise, sidaasna wax loogu qaybshay” ayuu yiri Maxamed Xaaji oo sheegay inaysan jirin wax la yiraahdo Dir-koofureed sida aysan u jirin Dir-waqooyi balse ay jiraan qabaa’illo wadaaga magaca Direed, sida loo xusayba Isaaq, Gadabiirsi iyo Ciise ayaa Dirta kalena ay kala yihiin Biyamaal, Surre, Wardaay, Madaluug, Awsaciid iyo Baajamaal, cadaalad darradii Carta ayay ka mid ahayd in 6-qabiil inta la isku qabto hal magac oo la abuuray la siiyo iyadoo Dirtii waqooyina ay sadex qabiil wax ku qaateen.

            Maxamed Xaaji wuxuu xusay in isaga aragtidiisa in guud ahaan beesha Isaaq ayba tahay qabiilka ugu weyn beelaha Direed, qabiilka soo xigana uu yahay Biyamaal oo isaga kaligiis u kala baxa afar qabiil iyo adeerkood degana dhul aad u balaaran oo min Afgooye ilaa Kismaayo dhinaca kalena Bay iyo Bakool daadsan.

            Maxamed Xaaji wuxuu ugu dambayntii tilmaamay aragtidiisa ku aadan xal u helida murunka dhex yaala beelaha direed isagoo yiri “Haddii laygala tashan lahaa qaybsiga 61-ka xubnood ee beelaha direed  waxaan u qaybin lahaa sidatan: Isaaq 23-xubnood, Biyamaal 15-xubnood, Surre 9-xubnood, Gadabiirsi 6-xubnood, Ciise 3 xubnood, Wardaay 2-xubnood, Madaluug xubin, Baajamaal xubin, iyo aw saciid xubin.

            Maxamed Xaaji wuxuu ugu dambayntii u soo jeediyay beelaha direed in iyaga dhexdooda looga baahan yahay in ay is qadariyaan oo midba midda kale waxa ay mudan tahay

 

http://www.somalitalk.com/2004/july/23july14.html

Wararkii Ugu Dambeeyey Dagaalka U Dhaxeeya Qowmiyadda Oromada iyo Beesha Gadsan ee Golbolka Afdheer

Wararkii Ugu Dambeeyey Dagaalka U Dhaxeeya Qowmiyadda Oromada Iyo Beesha Biimaal Ee Degta Dhulka Somali Galbeed

 

July 11, 2018

Wararkii ugu dambeeyey ee aan ka heleyno deegaanka Buta oo ka mid ah deegaanada ay ku dhaqanyihiin Xoolo dhaqata u dhashay Beesha Biimaal ee degta dhulka Somali galbeed ayaa maanta xaaladda deegaanka wax xoogaa ah degan.

 

Deegaanka ayaa waxa dagaal xun uu ku dhex marey dabley kasoo jeeda Qowmiyadda Oromada iyo Beesha Biimaal gaar ahaan (Gadsan) Sheekh Cabdiraxmaan Ermege oo degta dhul ballaaran uu ku yaalla Gobolka Afdheer ee deegaanka Somalida Itoobiya.

 

Khasaare kala duwan ayaa dagaalka ka dhashay, waxaana lagu soo waramayaa in khasaaraha ugu badan uu soo gaarey dableyda Qowmiyadda Oromada oo ku cusub dagaalka iyadoo qaarkood ay u badanyihiin dad reer baadiya ah oo qaab siyaasadeysan loosoo hubeeyey.

 

Warar aan heleyno ayaa sheegaya in in kabadan 27 dabley ah looga dilay difaac adag oo ay ku jireen Ciidamada isdifaacayey ee deegaanka Buta ku sugnaa, waxaana la xaqiijiyey in ay qaateen dhaawacyo badan oo goobta lagu waxyeeleey.

 

Qeyla dhaan ka timid Qowmiyadda Oromada oo markii hore loo sheegay in dagaalka uu ku garab siin doono maamulka Cabdi Iley ayaa markii dambe lagu keenay Ciidamo ka socda dowladda Fedaraalka ee Itobiya si xiisadda loo dejiyo.