Friday, September 10, 2010

SHORT HISTORY OF THE SOMALI DIR CLAN

Somali Dir Clan Territory – (Beesha Dir ee Itoobiya, Soomaaliya, Somaliland iyo Djibouti)
May 02, 2010 By: adal Category: News

The Dir is a Somali clan whose members live in Djibouti, Southern Somalia, Somaliland (Northern Somalia), NFD, Somali Region, and Shabeele/ Jubba regions. According to the Dir clan histories, Dir had four sons named Madahweyn, Mandaluug, Madoobe, and Mahe Dir; according to others Dir had a fifth son named Qaldho Dir.

The Somali people are composed of four major tribes. The Dir, Hawiye, Darod, and Rahanweyn make up the majority of Somalis. The Dir are the most ancient Somali clan, and they are the most widespread group. They primarily live in Djibouti as the Issa and Gadabuursi. The northern clans of the self-declared Somaliland, namely the Isaaq, Gadabuursi,and Issa are also all Dir. In Ethiopia, the Dir clans are also the most numerous Somali clan group.

Northern Dir

The Northern Somalis exclusively come from the Dir clan. The Isaaq are Mohammed Hiniftire Mahe Dir. While the Gadabuursi are also closely related to the Isaaq whom they share with the common ancestor Mohammed Hiniftire, the sub lineage they claim as their direct ancestor is called the Mandaluug. The third Northern clan, the Issas come from the Madoobe Dir. There are also other Dir groups like the Gurgure, Madigaan, Magadle, Akisho, and Layiile in smaller numbers in the Northern Somalia.

The Dir of Ethiopia

The Dir in Ethiopia are represented by the Issas, Gurgure, Guure, Quranyo Maxamed, Akisho, Gadabuursi, Gadsan, Gariir, Fiqi Muhumand, Qubeys, Layiile, Mandaluulg, Baajimaal, and Wardaai. The majority live in the Dira Dhabe area, Jijiga region, and by the Awash River.

The rest of the Ethiopian Dir clans live in southern parts near the Somali border near Dollo Ado and as far as Guure Dhamoole and Negele. The clans of the Dagoodi, Ajuuran, Jiido, Gabra, and Garre are all associated with the four Dir ancestral progenitors. The Dir occupy vast territories stretching from Baale (Nagelle), Baabule, Fayaanbiiro, Qabri-Bayah, Fiq, Hara-Maaya, Harar, and Dadar.

The Dir are well represented in the 10 major states of the Somali Region in Ethiopia

1Gobolka Shiniile
2. Gobolka Jig-jiga
3. Gobolka Jarareed
4. Gobolka Nogbeed
5. Gobolka Qoraxay
6. Gobolka Doollo
7. Gobolka Shabeele
8. Gobolka Liibaan
9. Gobolka Afdheer
10. Gobolka Jigjiga

1 Awbare (Gedabursi)
2 Dhagaxle(Dir)
3 Gursum(Dir)
4 Jigjiga
5 Qabri Bayax
6 Wajaale(Isaaq, Gadabursi)
7 Xarshin(Isaaq)

8-Gobolka Shiniile

1 Diridhabo(Dir Ciise, Gurgure +Oromo)

2 Shiiniile(Dir , Oromo)

3 Ayshica(Dir, Oromo)

4 Danbal(Dir, Oromo)

5 Erar (Dir Gurgure, Oromo)

6 Afdam(Dir, Oromo)

7 Ma,ayso(Dir,Oromo)

8Gobolka Dhagaxbuur 4 districts

•1 Awaare(Ciidagale)
•2 Dhagaxbuur(Dir-Gaadsan, Sheekhaal , Ogaaden)
•3 Dhagaxmadow(Ogaadeen)
•4 Gaashaamo(Dir Habar Yoonis)
•Gobolka Wardheer

1)Gumare Da’are-Niman Moyko (Dir-Bajimal+Gasar)

2)Shabelle Niman-Gobyal Dhurdhere Bajimal (Dir)

3)Qodi Budul-Burdhinle Mustahil (Dir)

4)Iimey Dubo -Dir or Hawiya/Rer Ammaadin (Ogaden) and Galameys

5)Iimey district is jointly controlled by the Duba , Dir and Rer Ammadin of the Ogaden.

Gadsan Dir

In Ethiopia, Gaadsan clan reside in three districts : the Liban district (Jarrati, Waladaya, Doolow and Guuredhamole), Godey district (Iimey and Boola), and Gashamo district (Nusdariiq, Marsin, Kabtinuur and Qabridhare).

Gadabuursi
The Gadabuursi (Gudubiirsi or Sheik Samaroon) tribe is a northern Somali clan, a sub-clan of the Dir. The Gadabuursi are descendants of Sheikh Samaroon, who suffered a devastating defeat in a war with the highlanders of Ethiopia over a dispute of payment of annual tribute and tax collection from international trade routes connecting the hinterland of Ethiopia with the ports of Somalia in 1432. Recent archaeological excavations suggest up to 50,000 homes were destroyed. Today they live mostly in northern Somalia, Ethiopia and Djibouti. Politically they are represented by the Somali Democratic Alliance (SDA). The current President of self-declared republic of Somaliland, Dahir Riyale Kahin, is from the Gadabuursi tribe. Also the Gadabuursi are the second largest Somali ethnic group in Djibouti where the Dir Isaa (Ciise) are the majority. The Horyaal Democratic Party was founded by the Dir Gadabursi clan; their area of influence straddles the Somaliland border and incorporated the Dire Dawa, Jijiga and the Awbar zones.

The Dir clan of Djibouti Issa Madoobe Dir

The population of Djabouti is overwhelmingly Dir. The majority are Issa Madoobe Dir and the second largest group are the Gadabuursi Mandaluug Dir; the Isaaq are third in number.

The Somali ethnic component in Djibouti is mainly composed of the Issas, who form the majority and the Gadabuursi and Isaaq, all of whom are closely related as Dir subclans.

The Issas form part of the ciise Madoobe Dir, while the Gadabuursi and Isaaq are part of the Mahe Dir, Mohammed Hiniftire. The Issa Madoobe Dir are divided into two groups:the Abgaal and Dalool which are further divided into seven sub-clans:Howlgati and Walaaldoon (Makahir, Mahamuud, Iidleh)Uurweeyne (Fiqi and Abdalle), Wardiiq, Hooroone (Habar Walaala and Geelwalaal), Howleh, Fuurlabe (Mahdle, Saahib) and Ceeleeye (Mamaasan and Muuse). Madoobe Dir was the youngest son of Dir and his father was known as Madoobe.

Gurgura Madaxweyn Dir

The Gurgure Dir (a sub-clan of the Madahweyn) inhabit the city of Dire Dawa, which is also inhabited by the Madoobe Dir Issas. The first to arrive were the Gurguras who named the city Dira Dhawe, or “the place that Dir conquered or hit with his spear”. Finally, the Issas and other Somali groups followed into the region and the Christian Amharas referred the region to as “Gurgura-na Issa Awrajja”or the Awrajja Region of the Gurguras and the Issas.

Gurgura is one of the four woredas in the chartered city of Dire Dawa in Ethiopia. Towns in Gurgura include Melka Jebdu. Based on figures published by the Central Statistical Agency in 2005, this woreda has an estimated total population of 116,250, of whom 58,004 were males and 58,246 were females; 14,250 or 12.26% of its population are urban dwellers, which is less than the average for entire chartered city of 74.4. With an estimated area of 1,195.52 square kilometers, Gurgura has an estimated population density of 97.2 people per square kilometer, which is less than the average for the entire chartered city of 328.

GLF (Gurgura Liberation Front)

GLF (Gurgura Liberation Front) led by Abdelasis Ahmed; HDP (Horiyal Democratic Party), from the WSLF (Western Somali Liberation Front), led by Abdi Ismail and representing the Gadabursi; the IGLF (Issa and Gurgura Liberation Front), headed by Riyaale Ahmed, which, since a split in 1991, only defends Issa interests (essentially the control of the Djibouti-Ethiopian railway line). The pro-government ESDL which hope to become part of the EPRDF is headed by current Transport minister Abdulmejid Hussein ( Dir Issaq Habar Awal). It has 76 of the 139 seats in the Regional Council and 15 of the Somali Region’s 23 seats in the House of Peoples’ Representatives, as well as the two seats for the autonomous city of Dire Dawa. Though it has little support among the Ogaden, the ESDL is backed by the northern Dir clans (Issa, Gadabursi, Gurgure).

Issa and Gurgura Liberation Front

Issa and Gurgura Liberation Front (IGLF) was a political faction in eastern Ethiopia, led by Riyaale Ahmed. IGLF, which is based amongst the Issa clan in northern Hararghe, evolved out of the Iil Tire division of the Western Somali Liberation Front. During its initial period of existence, it engaged in clashes with the Somali National Movement around the Ethiopia-Somalia border.

Pictures of the Gurguras

http://www.hurso.com/Photos/Index.html

The Akisho Madaxweyn Dir

The Akisho name is originally derived from “Cayisho” which means in old Somali the (Cayilsan) “Fat One”, and in Oromo Akisho.

Also the other nickname of the Akisho, Guure, is derived from one who doesn’t “hear” because they did not speak the Oromo language when they settled among the Oromo of Bale and Arsi around 1600. Similarly, the Gurgure who are very closely related to the Akisho, use a nickname and were referred to the Oromo and Somalis as the traders or Gurgure from the old Somali and Oromo word “gorgortan” which means one who sales and trades.

According to the folklore historians of the Southern Suure Dir of the Mudug region, the Akisho and the Gurgure madahweyne Dir produced some of the most famous Somali folk heroes like the Somali queen Araweelo who was Warre Miyo.

Also the(Madaxweyne Dir) Akisho and Gurgure clans were instrumental in spreading the Muslim faith in the hinterlands of Ethiopia. The Sheikh Abba Hussein in Southern Ethiopia is said to be of Dir, as well as Awbarkadleh and Awbuube who are two major saints of the Somalis.

The Warre prefix in front of many Akisho clans names means “the Clan of” or reer (WaaReer) in proper Somali. For example, the Warre Miyo are referred to Reer Miiyo in Somalia, but Warre Miyo in Ethiopian Somali and Oromo regions. Other clans related to the Aksiho are the Gariire, Warre Dayo,Gurgure, Layiile, and Aw Said’s of Lower Jubba.

Mudug region of central Somalia

Suure (Abdalle & Qubeys)

According to the Dir clan histories of the Surre, Dir had four sons named Madahweyn, Mandaluug, Madoobe, and Mahe Dir; according to others Dir had a fifth son named Qaldho Dir.
Southern Dir groups claim direct descent from Hiil, Samaale, Aji, Irir, who was the direct father of Dir. One of the brothers of the Dir included the Digaale and the Hawiye.

In the Mudug region of central Somalia and all the way to Hiiraan region is another cluster of Dir clans known as the Suure. The Suure have been associated with spreading the Islamic faith in Somalia and the Qadiriya Sufi tariiqa in southren Somalia. The Suure are among the most influential Dir groups in Southern Somalia, and their territories include large areas of the Mudug and Galgaduud regions. Also the Suure have founded major trade cities in the Hiiran area including Alaabay and Kamhanley. The Suure are well represented not only in Ethiopia and Shabeele/Jubba region but they have sub-clans as far north as Bari region

The majority of western scholars (both Italian and British) simply refered to the Surre as the “Dir of central Somalia” without differentiating them, but recent studies in Somalia reveal that the majority of the Dir in Hiiran, Gedo, Jubba and Bakool are divided into two branches, the Qubeyes and Abdalles, both descendents of Suure.

Biimaal Dir

Other branches of the Dir include the ancient Biyamaal Clan who occuppy an area from 50 km south of Mogadishu all the way down to Jilib and Kismaayo, not far from border with Kenya. The Biyomaal of Marka fought against the Italian colonial rulers of Southern Somalia in a twenty-year war known as the Biyamaal Revolt, in which the Dir assassinated several Italian governors.

Political groups associated with the Dir clans include the following groups in Somalia and Ethiopia:

Issas and Gurgure Liberation Front (IGF) of Ethiopia.
Somali Democratic Alliance (SDA) of the Gadabursi Dir clan.
Somali National Movement (SNM) of the Northern Isaaq.
Southern Somali National Movement ((SSNM) of the mostly Mohamed Xiniftire Dir Clans (Bimaal, Mandaluug, and Gadsan) of Jubba, Gedo, Bardheere, and Shabeellaha Hoose region.
Democratic Liberation Front (DLF) supported Central Somalia Dir groups.

Dir subclans

Madaxweyn Dir (1)

Gurgure
Guure
Akisho
Wardaai
Layiile
Gariire
Jiido

Reer Aw Said and their uncle Abkeey Haji

1)Farah Said
2)Abiikar Said
3)Sacdi Said.
4)Nuur Said.
5)Ali Said.
7)Cismaan Saciid.
8)Huseen Said.
9)Hassan Said.
10)Cumar Saciid.

Maha Dir (Maxamed Xiniftire) (2)

Isaaq (Garhajis, Awal, Arap, and H.Jeclo)

Biyamaal (Sa’d, Suleyman, and Ismin)
Gadsan
Dabruube
Barsuug
Bajimaal
Magaadle
Madiigan

Suure (Qubeys and Abdalle)

4 Abdalle iyo Adeerkood Habar Deel (Gutaale)

Abdi (Cabdalle)(1)
Fiqi Mxumed
Hogar
Laxmar

Nacadoor(Cabdalle)(2)
Guuled
Xaraan
Ciise
Qotonsay
Cirday,
Giir
Kaahin,

Goorad Cabdalle(3)

Sulayman Cabdalle(4)
Agoon
Guuled, Warsame, Cigaal, and Jalaf
Dabac
Fiqi Khayre
Cumar
Haarun
Siyaad
Bayr
Cabas
Food Cade
Habar Deel (5)

—————————–

Qubeys (Lafagaab)
Tolweyne

Reytoonle
Fiqi Cumar
Fiqi Walaal
Fiqi Yaxye

Axadow
Cismaan Diidshe
Cabdalle Diidshe

Wayaagle

Yabarow,Xasan,Cumar, Xeefoow
Faarax
Maxamuud
Dhaayoow

Midkasse

Mandaluug
(Many Dir believe the Mandaluug are actually Mahe Dir)
Gadabuursi: Somaliland, Djibouti, Ethiopia

Madoobe Dir
Issas of Djibouti and Ethiopia

Qaldho Dir
Nooleh
Jarso
Babili

Labels: The Dir Clan

The Somali Dir clan (Beesha Direed)
The Devastating Effects of the Ahmed Gurey Wars on…
ALL YOU NEED TO KNOW ABOUT THE DIR

View my complete profile

http://codkabeeshaDireed.blogspot.com

BLOG XIRMAY TARIIKHDA DIR -- GURGURE DIR

Gurgure Dir
Runtii taariikhda gurgure dir waa mid ku qeexsan buugaan aad ufara badan oo laga qorey geeska africa ..balse gurgure dir waxuu aad u hantiyey taariikh aad u qaniyaa ooy cidiba ay la wadaagiin shucuubta degta geeska africa...taasna macnaheedu waxaa weeyee in qawmiyada gurgure dir ay lahyed xadaaro ku saleysan qaanuun dabiiiciyaa oo ay ka oomanaayeen qabaa'ilka sida ciisaha iyo oromada oo kale kuwaas oo kunoolaa taariikh mugdiyaa taariikhda casriga dhaxe

(Posted by guest: Abdikani ahmed )
posted to Gurgura. at Thu Dec 18 00:09:25 -0500 2003.


この記事に返信
Comments
GAADSAN WON AGAINST OGAADEEN (DOQOMO)
WAR MIYAAD MAQASHEEN SIDA AAN U GARAACNAY DOQOMADII OGADEN .AYAGA OO ISTICMAALAY KILILKA IYO ETHIOPIAN IYO IYO WAX KASTA OOY HELI KAREEN AYAA WAXAA GARAACAY JILIB GAADSAN AH WAA FIQIFARAH OO DAGAN NUSDARIIQ WAY KA CARAREEN MEELAHAY AY DAGI JIREEN

(Posted by guest: GAADSAN WON AGAINST OGADEN )
posted to Gurgure Dir. at Tue Apr 06 22:13:26 EDT 2004.
返信


GAADSAN
WAR KA LEEXO LIBAAXA OO AAYAR ISKA AMAAN

(Posted by guest: BIYAMALOW)
posted to Gurgure Dir. at Thu Apr 01 14:13:27 EST 2004.
返信


QEYBTA (9) EE TAARIIKHDA GURGURE DIR
waxaa dhacdey in amxaaro u qayla dhaansatey dawladihii u waaweynaa ee markaas Europe ka jireyd waxeyna aheyd dawladii sida tooskaa gargaar minatari u fidisey amxaaro dawlada bortaqiiska oo askar iyo huba u fidisey amxaaro...sikastaba ha ahaatee dagaalku waxaa uu ahaa kii ugu xoogga badnaa ee ka dhaca qaarada africa ..a duun weynuhu waa uu hadal hayn jireyd dagaalkaas..kaasoo muda badan soo jiitamey..balse ciidanka imaamku waxey la kulmeen dagaal xoogan balse maay aheyn dawladaha islaamku kuwa imaamka iyo ciidankiisa u fidiyey deeq minatari oo u dhiganta tan amxaarda uu brtaqiisku ugu deeqay oo kale.. taasna weeye waxa jabka ugu wacnaa imaamka ...isku soo duub waxaa dhacey kala jab in dadkii ciidanka imaamku ay galaan xaalad go'doonsan..iyo murugeysanba.. iyo in nin walbaa meel ka dhaco.. sidoo kale waxaa dhacdey Awfat in uu gurgure dir ka qaxo.. waxeyna barakacii labaad ee gurgure dir ay lakulmaaan..ayagoo naftooda iyo hantidooda labaxsanaayaa ..taasina runtii waxey dhalsey..in bulshaweyntii gurgure ee xaruntoodu aheyd Awfat in ay ka qaxaaan.. ayagoo markaas u kala qaxey gobolo kala duwan iyo shucuub kala duwan...waana sidatan (1)Nibidoor...in u cararta dhankaas iyo saldanada AWdal...iyo in gaaloowdey (2)kundhibe..in badankiis uu oromoobo (3)biciide. in in u qaxdey Awdal..iyo in cafaroodey..iyo oromodey..waxeyna qaarkood u qaxeen..duuri iyo sagisey..iyo dhulka Awdal

(Posted by guest: Abdikani harari)
posted to Gurgure Dir. at Tue Mar 30 19:24:31 EST 2004.
返信


Gaani iyo Biixi oo dhaar kumaray inay cagta mariyaan Magaalada Xeraale
Gaani iyo Biixi oo dhaar kumaray inay cagta mariyaan Magaalada Xeraale 3/17/2004 11:27 AM UTC Qaylo dhaan iyo maryo tuurasho ay sameeyaan haweenka Mareexaan oo ay ku shiriyeen dhammaan mareexaanka degan magaalada nayroobi,kuwaasoo isugu jira siyaasiyiin ku sheeggii dalka soo burburiyay ganacsadayaal,dhalinyaro iyo odayaal ayaa waxaa maalintii shalay oo bishu ahayd march 16keeda lagu qabtay hoolka shirarka ee Pangaani shir balaaran,waxaana ugu horayntii guubaabo iyo caalacal habar wacasho ah bilowday islaamihii gogosha dhigay mid ka mida oo la yiraahdo xawo cali waxayna tiri,haddii aad tihiin sade gabadhihiinu guur ma leh oo waxaan hadda ka dib isu dhiibaynaa Dir iyagaa na geyee(Malaha dir waxay u jeeda jilib fiqi muxumeda oo ay ku dirirayaan Xeraale) war maalin walba ma waxaan maqli karnaa innagoo ahayn libaaxii afrika ayaa maydkiinii la waray xeraale,ee ama reer sadow aanu gunowno amase ul iyo diirkeed u noqda dagaalka Xeraale. Guubaabo iyo calaacal badan ka dib waxaa shirkii halkaa dhaar cad ku maray ninkii caanka ku ahaa maata laysnimada burburiyayna Gobalada hadda loo yaqaan somaliland Gen.Maxamed Xaashi Gaani waxuuna yiri dhawaan waad maqli doontaan war aad ku faraxdaan waxaana idiin balan qaadayaa anoo adeegsanaya khibradayda iyo sidaan maanta isugu duubanahay inaan dib dambe loo maqal mareexaan iyo Dir baa isku haysata xeraale,igana qora kuwaas(ula jeedo Fiqi Muxumed)waa uga dhammaatay galgaduud iyo carro Gedo.waabay jireen baad maqli doontaan . Waxaa isna isagoo gariiraya oo caro la hadli la,ka hadlay meeshaas lagu lafa gurayay sidii loo baabi,in lahaa Xeraale Col.Cabdirisaaq Biixi waxuuna yiri waa laga jiifsaday dagaalka Xeraale oo intaad ku jirteen kooxo kooxo shirka nayroobi ayaa mareexaan oo taariikhda lagu hayn dagaal lagu jabiyo ayaa maanta kuwii soomaali ugu itaalka yaraa(waa siduu hadalka udhigaye)na eryoonayaan,mase dhici doonta hadda ka dib wixii hore udhacay oo waad aragtaan maanta yaa ka maqan reer sadaha joga nayroobi,sooma dhammin rag iyo dumar aan iska bilaabo anniga naftaydan u hurayaa Dagaalka Xeraale yaa dood ka qaba inaan u wada dareerno dagaalka xeraale, hal mar ayaa kulli kuwada hadaaqeen Qofna. Waxaa shirka joogay dhammaan ururada ay kala taageeraan mareexaanku Maxamuud sayid aden waxaa u joogay ku Xigeenkiisa,Barre Hiiraale ku xigeenkiisa labaad oo mareexaana,TNGda wasiirka Gaadiidka cirka iyo dhulka Cabdi guuled,waxaana halkaas lagu go,aamiyay in dhaqaalo faro badan la soo ururiyo ciidan iyo hubna aadaan xeraale,dumarkii ayaa halkaa ka balan qaaday inay maalinta khamiista oo bishu tahay 18ka keeni doonaan lacag dhan 120kun oo doolar,waxaa iyana is qoray dhalin yaro garaysa 80meeyo oo diyaar uah inay ku dhintaan dagaalka xeraale. Qof ka madaxbanaan dagaalka labada beelood ee xeraale ayaa yiri dumarka ilaahay kala fiican kuwana dagaal iyo dhiig ayay shirinayaan oo yaa tola,ayay bay leeyihiin kuwana horumarka iyo xuquuqda dumarka ayay 24ka saac ka hadlayaan sida Dr.Faadumo Cabdulaahi Insania oo Nayroobi u ololaynaysay inaan la dulmin hooyooyinka soomaaliyeed sida qoraalkeedii u dambeeyay ee (Messages of women,s day)< Waxaa laga dhursugin halkay ku dambayn doonto kuwa isku habar wacday duulaanka Xeraale oo xitaa markii looga yimmid degaankii la wada degi jiray haddana wada say u nool yihiin aan ka cirib tirno Galgaduud iyo xeraale. Isha wararka Xeraale/Nayroobi xeraale.com (Posted by guest: Geeljire)

(Posted by guest: Dagaal gardaro)
posted to Gurgure Dir. at Tue Mar 30 17:13:45 EST 2004.
返信


Lama filaan
Runtii waxaa layaab igu noqotay inaan helo meel lagaga sheekaynayo qabiilka Gurgure layidhaahdo kaas oon anu kasoo jeedo misna aanan ulahayn cilmi sidaas ah. waxa aan ku helay anoo fadhiya Library jaamcadayda kuyaala Iqra university ( Islamabad ) ayaa si kadis ah waxa igaga soo baxay taariikhda qabiilkan. runtii anu waxaan kusoo koray reer abtigay dhaxdii waxaana iigu horaysay dhul gurgure oo aan arko septem 2003 taasoon soo arkay meelo badan oo kamid ah dhulka gurguraha iyo Ugaaska wakhtigan Ugaas Gadiid. faaladaydu kolay maaha mid aan leeyahay waa loo bogi doonaa laakiin waa mid aan layaabanahay.

(Posted by guest: mukhtaar hussein)
posted to Gurgure Dir. at Tue Mar 30 06:25:12 EST 2004.
返信


Jawaab from Gaadsan man to c/risaq faqash
marka hore waxaan leeyahay boqortooyada DIR u dulqaata minority clans like Darood and others mahada ayay daarod oo taariikhdii hore caan ku ahaa inuu oodo daaraha oo kufsado gabdha oo walibana qawsaar ahaa ayaa maanta laga kari la'yahay sayidkii lahaa (qosol)kkkkkkkkkkkkkkkkkk. siyad barre dhimay idinkana hada meeshii la isku caayijiray midgaan hada waxaa la isku caayaa DAAROOD !!!!horoble name.

(Posted by guest: biyamalow)
posted to Gurgure Dir. at Wed Mar 24 16:28:30 EST 2004.
返信


Jawaab from Gaadsan man
marka hore waxaan leeyahay boqortooyada DIR u dulqaata minority clans like Darood and others mahada ayay daarod oo taariikhdii hore caan ku ahaa inuu oodo daaraha oo kufsado gabdha oo walibana qawsaar ahaa ayaa maanta laga kari la'yahay sayidkii lahaa (qosol)kkkkkkkkkkkkkkkkkk. siyad barre dhimay idinkana hada meeshii la isku caayijiray midgaan hada waxaa la isku caayaa DAAROOD !!!!horoble name.

(Posted by guest: biyamalow)
posted to Gurgure Dir. at Wed Mar 24 16:19:54 EST 2004.
返信


mareexaanka oo noqday cali beesteenka qarniga labaatanaad
waxaan umalaynayaa in aad lasocotaan dagaalada kasocda magaalada xeraale ee kutaal gobolka galgaduud dagaalkaas oo dhx maraya beesha fiqi muxumad oo ka tirsan dir iyo beesha mareexaan marka waad la socotaan in ay beesha mareexaan in mudaa mar walba ay ku sooqaadayeen xeraale dagaal oo markasta ay maydkooda kacararayeen inta lajabiyo marka waa gi hore maanan aqoon cali beesteen cali beesteen waa dad aan caqli lahayn marka mareexaan mar walba waa ay iska soo ordayaan hadana ontay xaar isku sii daayaan ayay maydkooda kacararaan marka waxaan leenahay waa adikii labaxay sade daaroode waa adinkaan cali beesteenka noqday oo beesha fiqi muxumad ay xaarka idin ka daadisay

(Posted by guest: sinyoore)
posted to Gurgure Dir. at Tue Mar 16 21:50:36 EST 2004.
返信


QEYBTA ( 9 ) EE TAARIIKHDA GURGURE DIR
hadaba markii dagaaladii hormoodka uu ka ahaa imaam ahmed gurey uu qaadey..ayaaa waxa dhacdey in ( nasaaradu) birmad caawimaadba ay ka dalabadaan kaniisadaha iyo dawladaha reer galbeedka balse caawimaaadii ugu weyneyd ay helaani xabasha ayaa waxey aheyd dawlada burtugal oo u fidisey ( xabasha) caawimaad milatari oo ka koobneyd qalab iyo ciidanba balse sida la wada xasuusan yahay imaamka iyo ciidankiisu kamey helin dawladahii islaamkaa ee markaas jireyd caawimaad wax ku oolaa oo u dhiganta tan xabasha oo kale taasina waxey keentey in ciidamadii imaamku ay dhabar jab ku noqoto...iyo dibu gurasho goobihii aagga hore ay ciidamada imaamku fadhiyeen...iyo ayagoo hubkooda ay ku dagaalamayeen uu ahaa mid aad u liitaa marka loo bar bardhigo kan xabasha loo fidiyey... sikastaba ha ahaatoo..dagaalka imaamku waxuu ahaa mid ku saleysan(imaa _ shahaada -_ wa immaa annasri) guul ama shahaado) sidoo kale dagaal walbaana guul iyo guuldarro waa leeyahay... markuu jabkaasi dhacey..ayaaa waxaa dhacdey dadkii iyo maamulkii awfat jahwareer soo galo...in dadka madanigaa ahaa ay badankood qaxaan....sidoo kale ciidanka imaamka ayaa ayana xaaladaas oo kale lasoo daristey.... taasna waxey dhalisey in mujtamaca gurgure dir ay ukala qaxaan afarta waaxyood ee qaarada africa...sidoo kale mujtamaca direed..balse anoo kahadlooya taariikhda gurgure dir... gurgure meelo badan ayey ukala qaxeen waa sida kutaba qaarkood ay cadeynooyaanee..iyo qoraalo...waxeyna ukala firireen sidatan (1) in deegaanka cafarta islaanimo ugu hijrootey oo ayaga maanta la deggan...watana dhaqankooda iyo caadooyinkooda (2) in gaaloodey oo cabsi iyo baqdin diintoodii uga tagey....oo xabasha u gacan galey....waxaanad arkoysaa ( Gonder ) iyo ( GOOjaam) in dad gurgure ay knoolyihiin (3) in oromoowdey oo oromo noqotey waxeyna matalaan 55% mujtamaca gurgure inta ku hadasha luqada oromoda (4) in ayana u hijrootey dhinaca soomaliya ( Lo_jir) iyo inta soamliland deggan (5) waxaa jirta ayana gurgure u hijroodey halkaas iyo dhinaca Chat oo u qaxey bartamaha qaarada africa (6) iyo in manata deggan ZONe ka ( 5 shanaad ee LIIbaan) ee ismaamulka shanaad ee soomalida waana ( GURRE ) magacaasna waxuu ugu baxey (GURRA hin qabu ) oo ah afka oromada ( gurguraha aaggas u qaxey ayaa waxey ahaayeen kuwa afsoomali kaliya ku hadli jireyd markaasaa la dhahey ( dhago uu wax ku fahmo malaha ay dhaheen oo fakeena ma fahmaaayo ( GURRE ) sidaas ayuuna magacaas ku yimid .. (sidoo kale waxaa jira gurgure dir kuwa qaybta ogaadeenka deggan oo waa ( ERREY) by Abdikani ahmed harari ( daadah73@hotmail.com

(Posted by guest: Abdikani ahmed harari)
posted to Gurgure Dir. at Tue Mar 16 19:17:01 EST 2004.
返信


SAX WAXAAN DHULKA INIIGA DAHIREYNAA SIDII KORNEEL CADOOSH GURGURE UGA DAHIREY HAWIYAHA (BAAY) IYO (BAKOOL)
sax cabdi rasaaq maad ilaawdey ( baydhabo) dharbaaxadii inigu dhacdey wali kamaad kaabanee maxaa DIR uga hadloysaa wallee korneel cadoosh gurgure dir waa noolyahay asaga ayaana gacanta koonfura ku dhigaayaa ABSHIR ABSHIR ABSHIR danjireca@hotmail.com

(Posted by guest: Abdikani harari)
posted to Gurgure Dir. at Thu Mar 04 19:29:48 EST 2004.
返信


Dagalo Dhul balaarsi uu Mareexanku ka bilaabay Xeraale oo ku Taal cabud Waaq oo Beesh Fiqi muxumed Dagaan : Akhri Tarikhda Dagalkaan iyo aduun wayna wuxuu ka yiri.
Dagaalada Mareexan uu ku hayo beesha Fiqi Muxumed (Dir) Mareexan's little bloody adventurs Container: DIR CLANS SOMALIA Submitted By: Guest Welcome To HornAfrik Online Inter-Clan Clashes In Central Somalia. At least 12 people were killed and 29 were wounded in the fighting. March 01, 2004 HornAfrik. Mogadishu Somalia At least 12 people were killed and 29 were wounded after fighting erupted between militias from rival clans in the village of Herale in central Somalia on Sunday, elders said. Village elder Ahmed Osman, contacted by radio on Sunday, described the fighting as "intense" and said that residents had fled Herale by the time the violence subsided in the afternoon, but with no ceasefire agreement. The fighting pitted the Marehan against the Dir clans, who have previously lived side by side peacefully in Abudwaaq, a district in Somalia's Galgudud region. The latest clashes are part of tit-for-tat confrontations resulting from the April 2003 murder of a Marehan elder, allegedly by Dir clansmen. The Dir are affiliated with the Southern Somalia National Movement (SSNM) of several sub-clan factions, while the Marehan belong to another factional grouping, the Somalia National Front (SNF). Both were among 27 factions that signed a ceasefire agreement in Kenya on October 27, 2002, to stop all hostilities in the war-torn Horn of Africa nation. Somalia plunged into clan warfare and has not had a recognized government since 1991 when the dictator Mohamed Siad Barre was toppled. Peace talks are continuing in Kenya Afhayeenka ururka SSNM Md.Awliyo oo faahfaahin ka bixiyay dagaalkii Xeraale. Afhayeenka ururka SSNM Cabdullaahi Xuseen Aybakar kuna magacdheer AWLIYO ayaa ka waramay siduu udhacay dagaalkii dhexmaray beelaha Mareexaan iyo Fiqi Muxumed waxuuna yiri isagoo u waramayay saxaafadda: Goor hore oo ah subaxnimadii taariikhdu ahayd Febraayo 29,ayaa maleeshiyada beesha Mareexaan waxay sidii caadadu uahayd duulaan gardarao ah ku soo ekeeyeen dhammmaan wadooyinka laga galo magaalda xeraale,duulaankaas oo sida laga warqabo ujeedadiisu ahayd sidii loo baro kicin lahaa loona xasuuqi lahaa beesha Reer Fiqi Muxumed oo ku caana dad ehlu diina oo waliggod cid ku gardaraysan.Haddaba siday qabto diinta Muqadaska ah waxay ku qasbanaadeen inay reer Xeraale Difacdaan Maatadooda,Maalkooda iyo xurmada ilaahay u abuuray adoonkiisa oo ah inuuna wax dulmin isna qaadan dulmi. Haddaba markii uu dagaalku socday uga yaraan 5 saac waxay dantu ku qasabtay kuwii soo duulay ee dulmi wadayaasha ahaa inay cagaha wax ka dayaan iyagoo ku hungoobay hamigoodii ahaa inay xasuuq gaystaan isla markaana deegaan hantiyaan,beesha mareexaan oo ku caan baxday inay isku raacaan gardarada iyo duulaan lagu qaado dad kale sida ay ka marqaati kacayso taariikhdu oo 21kii sano oo ay dalka hogaaminayaan waxay soomaali u gaystaan la wada ogyahay, Waxuu afhayeenku xaqiijiyay oo uu yiri.waxaa halgamayaashii xaq udirirka ka shahiiday hal mujaahid halka labo kale ay ka dhaawacmeen oo dhaawacoodu mid khafiif yahay halka daaquudyada waa siduu hadalka udhigaye ay ka dhinteen 12 nin ugu yaraana ka dhaawcmeen 19 daaquud labo baabuur oo ah kuwa dagaalkana looga gubay dulmiwadayaasha mareexaan,Md.Awliyo waxaa caalamka iyo inta jecel nabada ugu baaqay in si wadajir ah loogu guntado sidii loo joojin lahaa gardarada iyo gumaadka ay wadaan beesha Mareexaan oo xitaa markii looga soo baro kacay degaanada lala degi jiray ee ku teedsanaa balanabal iyo Caabudwaaq ina hadda wadaan Isir sifayn (ethnic cleansing) ku aadan reer Fiqi Muxumed ayuu yiri afhayeenku. Waxuu kaloo afhayeenka SSNM aduunka caalamka ka codsaday in si degdeg gurmad loola soo gaaro qoysas badan oo ku baro kacay duulaankaas,iyagoo dadkaasi ayna haysan biyo iyo baad oo degaankii laga cabi jiray ay saameeyeen degaalkaas joogtada ah oo ay soo qaadayaan beesha Mareexaan. Somali festivities kill 60, may start war At least 60 people were reported killed and another 90 wounded in renewed fighting this week in the northwest part of Somalia’s Galgadud Region. Local sources in the regional capital, Dhusa-Mareb, told the U.N.’s Integrated Regional Information Networks the latest fighting was between the Darod subclan of the Marehan and the Dir subclan of Fiqi Muhumud, and was concentrated in and around the village of Herale, northwest of Dhusa-Mareb. Last month Herale, which is populated by the Fiqi Mahmud, was also the scene of serious fighting between the two sides which left over 50 people dead. According to sources from a neutral clan in the area, what started out as "revenge killings" had now flared up into a "fully-fledged land war". Sources told the IRIN the Marehan want the Fiqi Muhumud out of the area, and until one group gives up, the fighting will probably continue. Over 50 killed in central Somalia festivities Three days of heavy fighting in the northwest of Galgadud Region have left at least 50 people dead and over 150 wounded, local sources in the regional capital, Dusa-Mareb, told IRIN on Monday. The fighting broke out last week between the Darod subclan of the Marehan and the Dir subclan of Fiqi Muhumud, and was concentrated in and around the village of Herale, some 80 km northwest of Dusa-Mareb, said Nur Muallim Dhere of the Dir. Herale village is populated by the Dir. According to Abdinasir Hashi of the Marehan clan, the current clashes were triggered by revenge killings™ for the death in May last year of a prominent Marehan businessman. But the ensuing escalation of violence was also attributed to disagreements over water and grazing in the area, another source from a neutral clan told IRIN. "It is more about water and grazing land right now. Herale is close to a good pasture area and water points are very close," he said. "Each group is trying to dislodge the other." This particular clash between the two groups had been "exacerbated by the easy availability of heavy weapons and the terrain in which they are fighting", he added, noting that the area was flat, offering no cover from the battle-wagons (technicals) both sides were using. Nur told IRIN that his clan had lost 26 dead and over 65 wounded in the three days of fighting. Meanwhile, according to Abdinasir, the Marehan have lost about 40 dead and "over 70" wounded. The fighting has reportedly displaced hundreds of families, leaving them with no access to wells or water points, Nur said. He stressed the need for help, "but given the lack of roads and the current insecurity in the area, I doubt if anyone will come to our aid". Most of the displaced belong to the Dir, and have moved to safer areas like Dusa-Mareb, he said. Humanitarian sources in Dusa-Mareb told IRIN that if the fighting continued, "it could have serious humanitarian repercussions for the communities involved". "The biggest problem at the moment seems to be displacement and lack of shelter," the source said. Both sides claim to be ready for peace talks, but so far no mediation efforts are taking place. The fighting subsided over the weekend, but the sides admit that "it is just a matter of time before a new round of fighting begins again". "Both sides are regrouping and rearming," said Nur. Tariikhda Mareexanka oo aha mid ku dhisan budcad nimo iyo Gardaro. 1980' "Kofyad Casta"inkaaran ee wadanka Somalia guueysatay,2600 oo ruux oo beesha Cumar Maxamuud ayay layeen oo lagu tirtiri gaaray beesha Cumar maxamuud(Majeerten) Bolisiya melataaradii Mareexan ay ilaa 450 gabdhood ka kufasadeen. 1985 Mareexanka oo ay watan dabadhilf yadoodi300,000 oo reer Hargeysa (waqooyi galbeed ayay ku duulen). Mantana kala go'a iyo is amin laanta Somali iyagaa ka dambeeyay. 50,000 oo besha Isaaq na lagu tirtiray iyagoo adegsanay bayloodyo South African ah oo madafiic ku rusheynaysay shicbka Waqooyi galbeed. 1970-1978 Mareexanka oo ku guleysta in ay ka tirtiraan beelihii lahaa gobolka Gedo iyo Garbahaaray region. Oo Raxahweyn, Dir iyo Ogadeen iskugu jira. Manta oo Mareexanka ay Daroodkii Kismayo daganaa waxay u adeegsadan Habar Gidir ay xuluufo la noqdeen si ay Mareexanku uga gacan sareeyan Belaha deegankas (Eeg Swedish & Danish Report) oo ka koreeya qeybtan) Mereexanka sideey u tirtireen: Gobweynta ,Waqdoore iyo Rexanweynta dalka Leheed. Iyagoo dadka meesha ugu tirada yar ayeey hadana beelah guumeysi ku hayaan. Ogow sida uu reporka sheegayo Beesha sadexad Tiro ahaaan waa Dir. MAATA 2004 Mareexan oo 800 oo cidan hub casri ah wata waxa ay isku dayayaan in aay ka bara kiciyan Beesh Fiqi Muxumad ee Direed Dagmada Xeraale. In kastoo ay isku dhigmin Sade Darood(Mareexan) iyo jilib yar, oo hoose, sida Fiqi Muxumad hadan iyaga iyo madaaficdii ay ku garaacayeen bulshada rayidka ah,bishii ramadaan eedhalatay 2003 oo dhan, wixii cidan iyo hub ahaa waxa gaaray beesha Mareexan guul daro weyn oo in ay tuulada Xiraale ilaa 37 nin oo cidamadoodi ah meydkoodi kaga carareen magalada dhixdeedi. Toofiqda Alle ha waafijiyo Fiqi Muxumad oo gardaro iyo dhulbalaarsi cad lagu wado. Fadlan ha la gargaaro dhaqaalo iyo maalba beeshan laga gardaran yahay, ilaa 3000 kun oo reerkaa aha ayaa meel duur cidla ah fadhiya ka dib markii ay maxeysatada Mareexan ee dhigya cabka ah Rabadaantii la soo dhafay ay hubka culus ee Hoobiyaha iyo Altalari ay ku garaaceen toolada Tuesday 28 October @ 08:11 http://www.fiqi.net/hof/modules.php?name=News&file=article&sid=559 Dagaal culus oo subaxnimadii maanta ka bilowday tuulada Xeraale oo ka tirsan degmada Cabuud Waaq ee gobolka Galgaduud ayaa sababay dhimashada dad tiradooda lagu qiyaasay 45 qofood, iyadoo ay ku dhaawacmeen tiro kale oo aan la sheegin. dagaalladaan oo u dhaxeeya labo beelood oo halkaasi wada degan ayaa ka bilowday barkad biyaha laga cabo, iyadoo ay ka qeyb qaateen baabuurta dagaalka oo ay ku jiraan kuwo gaashaaman Afhayeen u hadlay beesha Mareexaan oo ay soo xiganeysay idaacadda Jubba ee magaalada Kismaayo ayaa sheegay in ay gacanta ku dhigeen degmada Cabuud Waaq, balse dagaallo teel teel ah ay ka soconayaan daafaha degmadaas, haseyeeshee ma jiraan warar caddeynaya hadalka sheegashada ah ee ka soo yeeray af-hayeenkaas. Wararkii ugu dambeeyay ayaa sheegaya in culumaa’udiin iyo odayaal ka kala tirsan labada beelood ay ku baaqeen in ay labada dhinac joojiyaan xabadda oo ay wada hadal ku dhameystaan khilaafaadkooda. Ugaaska Beesha Sade Ugaas Maxamed Weli Axmed Nuur oo ka mid ah waxgaradkaas ayaa isaga oo ku sugan Buulo Xaawo waxaa uu labada dhinacba ugu baaqay in ay joojiyaan dagaallada iyaga oo ixtiraamaya bisha barakeysan ee Ramadaan oo ay muslimiintu sooman yihiin. Dagaalad xeerale : News about the conflict in the media. 3/4/2004 1:40 PM UTC Isniin, October 26, 2003 Dagaal culus oo subaxnimadii maanta ka bilowday tuulada Xeraale oo ka tirsan degmada Cabuud Waaq ee gobolka Galgaduud ayaa sababay dhimashada dad tiradooda lagu qiyaasay 45 qofood, iyadoo ay ku dhaawacmeen tiro kale oo aan la sheegin. dagaalladaan oo u dhaxeeya labo beelood oo halkaasi wada degan ayaa ka bilowday barkad biyaha laga cabo, iyadoo ay ka qeyb qaateen baabuurta dagaalka oo ay ku jiraan kuwo gaashaaman Afhayeen u hadlay beesha Mareexaan oo ay soo xiganeysay idaacadda Jubba ee magaalada Kismaayo ayaa sheegay in ay gacanta ku dhigeen degmada Cabuud Waaq, balse dagaallo teel teel ah ay ka soconayaan daafaha degmadaas, haseyeeshee ma jiraan warar caddeynaya hadalka sheegashada ah ee ka soo yeeray af-hayeenkaas. Wararkii ugu dambeeyay ayaa sheegaya in culumaa’udiin iyo odayaal ka kala tirsan labada beelood ay ku baaqeen in ay labada dhinac joojiyaan xabadda oo ay wada hadal ku dhameystaan khilaafaadkooda. Ugaaska Beesha Sade Ugaas Maxamed Weli Axmed Nuur oo ka mid ah waxgaradkaas ayaa isaga oo ku sugan Buulo Xaawo waxaa uu labada dhinacba ugu baaqay in ay joojiyaan dagaallada iyaga oo ixtiraamaya bisha barakeysan ee Ramadaan oo ay muslimiintu sooman yihiin. Galgaduud ( AllPuntland )- Xaalada Guud ee degaanka Xeraale ayaa maanta ah mid xasiloon kadib markii shalay barqadii uu halkaasi ka dhacay dagaal la isku adeegsaday qoryaha darandooriga u dhaca, kaasoo sida la sheegay u dhaxeeyay beelihii dhawaan halkaasi isku qabtay. War La Xiriira Dagaalo Ka Dhacay Xeraale- Sunday, February 29, 2004 Dagaalkii shalay dhacay ayaa waxey warar aan lagu kalsooneyn sheegayaan in ay gaartay tirada dhimashada ee halkaasi 6 ruux iyadoo dhaawacana lagu sheegay tiro dhan saddex ruux, isgaarsiinta goobtaasi oo aan wanaagsayn waxaa adkaaday in la ogaado khasaaraha dhabta ah ee dirirtaas shalay ka dhashay, waxeyna wararka naga soo gaaraya Xeraale intaasi ku darayaan in dagaalku haatan qaboobay, iyadoo aysan jirrin cid kala dhex gashay beelaha halkaasi ku dirriraya, waxeyna dad ku sugan goobta dagaalku ka dhacay sheegeen in ay wali is hor fadhiyaan Maleeshiyo beeleedkii dirriray. Dagaalada Ka dhacaya deegaanka Xeraale ayey dad badan aaminsanyihiin in uu yahay mid salka ku haya arrimo siyaasadeed, walow siyaasiyiinta beelaha halkaasi ku dirriraya ay iska fogeeyeen mar wax laga weydiiyay in uusan dagaalkaasi wax siyaasad ah ku lug laheyn. Xeraale (AllPuntland)- Deegaanka Xeraale oo isagu ka mid ah deegaanada Gobolka Galgaduud ayaa saakay barqadii waxaa mar kale kasoo cusboonaaday dagaaladii sokeeye ee ay dadka deegaankaasi maalmahii u dambeeyay wax xoogaa ka nasteen. Wararka naga soo gaaraya Gobolkaasi ayaa waxey intaasi ku darayaan in saakay barqadii uu halkaasi dagaal ku dhex maray labadii beelood ee ay dirrirtu u dhaxeysay, dagaalkan ayaa la isku adeegsaday Qoryaha Darandooriga u dhaca ee AK47. waxaana la sheegay in qasaaraha dhimashada uu saakay barqadii ahaa 1 ruux oo dhimasho ah iyo dhaawac ka badan sadex ruux. Lama yaqaan sababaha dhabta ah ee soo cusboonaysiisay dagaaladan ka dhacaya Xeraale iyadoo todobaadkii hore dhex dhexaadin la doonayo in lagu dhameystiro dagaaladan uu ka dhacay Deegaanka Guri Ceel, kaasoo la sheegay in aysan soo xaadirin labada dhinacba, balse warar aanu ka helnay illo xog ogaal ah ayaa tibaaxaya in qorshaha dagaalkaasi uu ka fog yahay dadka goobaha dagaalka jooga, iyadoo la sheegay in ay dagaalkaasi abaabulayaan dad iyagu ku sugan dibadaha, waloow ay siyaasiyiinta labada dhinac ay marar badan ku celceliyeen in dagaalku uusan wax siyaasad ah ku lug laheyn. SUURE NEWS from Xeraale Go to XERAALE.COM 2/28/2004 4:12 PM UTC Hishiis kadhacay Magaalada Caabudwaaq iyo Arimaha Xeraale oo sii xumaanaysa. Dhuusamareeb Feb-19-04, Xeraale.com Maanta oo ay Taariikhdu tahay 2-18-04 Ayaa Idaacada BBCda sheegtay " in heshiis wayn uu ka dhacay Magaalada Caabudwaaq, heshiiskaa oo dhexmaray Labo Beelood oo katirsan Beesha Mareexaan." Hadaba beelahaa hishiiyay ayaa Dagaalkoodii ahaa Midkii hakiyay Dagaalkii Beesha Mareexaan ay kula jirtay Beesha Faqi-Muxamed (Degaanka Xeraale). Waxaan qadka Telefoonka kula hadalnay Odayaal waaweyn oo katirsan Beesha FaqiMuxamed oo jooga Magaalada Dhuusamareeb, waxayna inoo sheegeen in heshiiskaa uu ahaa mid ay Beesha Mareexaan ku heshiiyeen in ay midoobaan isla markaana ay howshoodii(Dagaalkoodii) meesha ay ka wataan. Odayaashaasha waxay intaa ku dareen in Shalayto ay isku dhaceen ciidamo ilaalo ah kaasoo Qasaare iyo dhaawac u gaytay Beesha Mareexaan. Waxay kaloo intaas ku dareen in Ciidamada laba Beelood ay isku horfadhiyaan labo meelood oo isu muuqda, Waxayna yiraahdeen hadii aan lahelin cidkala dhexgala waxaa macquul ah in ay sifudud iskugu dhicaan ciidamada. Ilaa iyo Iminka lama sheegin wax waan waan ah oo kadhexsocda labada beelood iyo wax hadal haya intaba. Inkastoo Beesha Mareexaan ay horey ugu gacan sayrtay Culumaa'udiinadii, Suldaamadii, Nabadoonadii, iyo waxgaradkii isugu Jiray Beelaha wada dega Gobolka Galguduud ayaa wax rajo waan waan ah aan wali laga heyn, Halka Beesha Faqi-Muxamed ay Diyaar u yihiin heshiisiin dhexmarta iyaga iyo Beesha Mareexaan. Dadka Degan Dagaanka Xeraale iyo kuwii ka qaxay Dagaaladii Kadhacay Halkaa ayaa iyagu aad u dhibaataysan oo cabsi weyna kaqabo dagaalo kale oo halkaa kadhaca. Dad ka soo waramay Xaaladaha Dadkii ka qaxay Dagaaladaa ayaa aad aga deyriyay oo Sheegay Dadka qaarkood oo u badan Caruur iyo dumar ayaa Caafimaadkoodu aad u liitaa Waxayna yiraahdeen "hadii aan Hey'adaha Samafalka Aduunka soo gaarin Dadkaa Qatar weyn ayay ku sugan yihiin. Maxamed Abdi. Xeraale.com/Dhuusamareeb Dad gaaraya ilaa iyo 3500 oo qof ayaa waxay ku dhibaataysan yihiin Degaanka Xeraale Iyo Degmooyinka Dariska La’ah. Muqdisho, Soomaaliya. Feb-4-04 Warar naga soo gaaray Degaanka Xeraale iyo Degmooyinka dariska la ah ayaa sheegaya in dad tiradooda ay gaareyso ilaa 3500 oo qof ay ku dhibaataysan yihiin Halkaas. Dadkaas oo ka qaxay Dagaalo goos goos ah oo kadhacaya Degaankooda (Xeraale) ayaa ku kala daadsan Degmooyinka Boholo, Dhuusomareeb, Huurshe, Mayeeraan, Iyo Qod-qod. Afhayeen u hadlay Dadkaasi ayaa waxa uu u sheegay qaarkamid ah warfidiyeenada in dadkan ay mudo Sedeed bilood ah qoxooti yihiin oo aanay jirin haba yaraatee wax hay’ad samofal Bini aadanimo ah u fidiyay dadkaasi. Waxaa uu Afhayeenka intaa ku daray in dadkaasi ay u badan yihiin Caruur iyo Dumar ay aad ugu baahan yihiin Daryeel Caafimaadka iyo Raashin ay cunaan. Waxaa kalee uu afhayeenku u sheegay warfidiyeenada in hadii aanay Hay’adaha Samofalka Aduunka u soo Gurman dadkaan ay Halis ugu Jiraan Gaajo iyo Cuduro. Dagaalladii kadhacay Deegaanka Xeraale ayaa ahaa mid aad iyo aad u foolxun oo sababay Dhimasho iyo Dhaawac aad u farabadan. Maxamed Ali oo ku magacdheer (Shabeel ) ayaa waxa uu warfidiyeenada u sheegay in Dagaalka kadhexeeya Beelahan uu sii daba dheeraanayo oo weliba Ciidamadooda ay weli is hor fadhiyaan jiida hore. Wararka waxay intaasi ku darayaan in Waxgaradka iyo Ganacsatada kasoo jeeda Degaanada Dhuusamareeb, Cadaado, Guraceel iyo Ceeldheer oo isku dayeey inay soo Afjaraan coolaadaasi ay ku guuldareysteen oo sheegay in Beesha kasoo jeeda Caabudwaaq ay ka biyo diidsan yihiin Hishiisiin. Wax garadka iyo Ganacsatada ayaa sheegay in hadana ay ku rajo wayn yihiin inay soo Afjaraan dagaaladaasi. Cabdiraxmaan Abdi Muqdisho, Soomaliya Nin lagu dilay agagaarka Baar ubax Dagaalada Mudug Awgood Muqdisho, Somaliya. Waxaa maanta lagu dilay meel udhow baar ubax nin dhailnyaro ah oo lagu magacaabi jiray indhobohol Diiriye Faarax,dad ka agdhawaa meesha lagu dilay marxuumka waxay ii sheegeen in dhalinyaro hubaysane ay kala soo degeen baabuur uu saarnaa oo ahaa kuwa loo yaqaan BLka isla markiina waxay ku fureen rasaas ilaa ay naftu ka baxdo.Waxaana la xaqiijiyay in arrintu tahay ninka ladilay beeshuu ka dhashay iyo kuwa wax dilay in dagaal kharaari ku dhexmaray Golol oo ka tirsan gobalka Mudug gaar ahaan degmada Jiriiban,taasoo dad badani maanta fajac ku noqotay in dagaalkii baadiyaha la keeno magaalada Muqdisho.waana markii u horaysay oo labadaa beelood ay dad isaga dilaan magaalada Xamar iyadoo dagaalkoodu usocday in ka badan afar sano. Odayaal iyo waxgarad kasoo jeeda degaanka Golol ayaa cambaareyey Dilkaas Foosha xun,waxayna codsadeen in si wadajira loo soo qabto kuwii gaystey dilkaas oo aan loo eegin haybtay yihiin lana horkeeno shareecada islaamka si loo yareeyo kuwa caadaystay in ay dadka walaalaha ah isku diraan oo dhibaato hor leh ka dhexabuuraan,iyadoo hore loogu guulaystay in xabadii ka dhexsocotay labada beelood la joojiyo wada hadalna uu uga socday magaalada Gaalkacyo ,Dhacdadaan oo aad mooddo inay dhabarjab ku tahay waxgaradkii waanwaanta ka waday gobalka Mudug. Xeraale.com (Posted by guest: XEERAL.COM)

(Posted by guest: Kofil)
posted to Gurgure Dir. at Thu Mar 04 14:02:26 EST 2004.
返信


C/ Risaaq:Maxaa ku gubaya awoow? Dirka maxaa ku saaray?
Daaroodka qaar baa carab sheegta . Hawiyaha sida Ajuuran Digoodi iyo Karanlah Ethiopia af Oromo ayay ku hadlaan Somaalida Kenya iyo kuwa carabta jooga luqado kale ayay ku hadlaan maxaa ku saaray Gurguraha oo ku gubaya? Daroodka la baxa Jidwaaq/cabuud waq iyo si waaq roonta oo ah Ilaheygii Oramada cabudi jirtay lama yaabnee. Carab intaa ku Abtirsan lahaa musacagaleyda cuna oo ayaxa cuna.

(Posted by guest: Cabdi)
posted to Gurgure Dir. at Thu Mar 04 12:50:10 EST 2004.
返信


C/risaq Jawaab: Dir way kaa horeysaa kana danbeysa! Daaco qurunka Joji.
Isaaq iyo Biyamaal weey kal fanaan oo isma ogola... iyo Direey joojiya qabyalad... laba wax oo isgala mahaa ee ma waxad wadaa "divid and rule", Qarbaabush Dir ku fur, misa waano daacad nimo ah oo Somalinimo. Biyamal, Gadsan iyo qaar kaloo badan anagu manu wada dhaladsiini ee saas tariikhda iyo odeygii Mahe Dir iyo Ilaaheey ayaa xukmay. Adigu maxaad tahay? Anagoo Dir ah ma naga maqashay Laykase ama Warsangali ama reer kale Darood maah. Ama reerkaa iyo reerkaa Hawiye maah. Mida kale Gurgure waa dhinac Somaali dhinac Oromo maxaa kaa quseeya adiga anaguu boqor noo yahay isagoo Afafka Canfarta, iyo ilaa wadanka Chad dagan. Daroodka iyo Hawiyaha ama Rahanweynta waa kuwa af Swahiliga ku hadla ama caruurah carabah lagu dhalay waa kuwa carabiga ku hadla. Daroodku waa kuwa carab makhanidaa oo ayaxa cunta sida Mahri Ismacil,Xadrami iyo Cumani sheegta iyaga oo magacyo cadeeynaya ineey Oromo yihiin aan hayno sida Jidwaaq, Dagal Waq , Kuumbeh Mayjertu iyo Siiwaqroon iyo Ware-sangali. Noo daa dadkayaga wexey rabaan ha ku hadlan .. Oromaduna wey nal dhalatay .cara iga dhaw walee!

(Posted by guest: Rooble)
posted to Gurgure Dir. at Thu Mar 04 03:00:16 EST 2004.
返信


C/risaq Jawaab: Dir way kaa horeysaa kana danbeysa! Daaco qurunka Joji.
Isaaq iyo Biyamaal weey kal fanaan oo isma ogola... iyo Direey joojiya qabyalad... laba wax oo isgala mahaa ee ma waxad wadaa "divid and rule", Qarbaabush Dir ku fur, misa waano daacad nimo ah oo Somalinimo. Biyamal, Gadsan iyo qaar kaloo badan anagu manu wada dhaladsiini ee saas tariikhda iyo odeygii Mahe Dir iyo Ilaaheey ayaa xukmay. Adigu maxaad tahay? Anagoo Dir ah ma naga maqashay Laykase ama Warsangali ama reer kale Darood maah. Ama reerkaa iyo reerkaa Hawiye maah. Mida kale Gurgure waa dhinac Somaali dhinac Oromo maxaa kaa quseeya adiga anaguu boqor noo yahay isagoo Afafka Canfarta, iyo ilaa wadanka Chad dagan. Daroodka iyo Hawiyaha ama Rahanweynta waa kuwa af Swahiliga ku hadla ama caruurah carabah lagu dhalay waa kuwa carabiga ku hadla. Daroodku waa kuwa carab makhanidaa oo ayaxa cunta sida Mahri Ismacil,Xadrami iyo Cumani sheegta iyaga oo magacyo cadeeynaya ineey Oromo yihiin aan hayno sida Jidwaaq, Dagal Waq , Kuumbeh Mayjertu iyo Siiwaqroon iyo Ware-sangali. Noo daa dadkayaga wexey rabaan ha ku hadlan .. Oromaduna wey nal dhalatay .cara iga dhaw walee!

(Posted by guest: Rooble)
posted to Gurgure Dir. at Thu Mar 04 02:59:06 EST 2004.
返信


sx DIR WAXEY DHANTHAHEY 70% SOOMAALI WEYNTA UU SHEEGAAYO NINKAN WAALAN WAA AYO??
waxaan layaaba ninkan kuleh soomalaiweyn sx dir ayada ayaaa soomaali weynaa oo maa talaa 80%%%%%%% adigaa laba QULATEYN BUUXINAYN OO FARA KU TIRISAA INAAD BARTAN ISU SOO GASHO MAAHIN SX waxaan aaaminsanhey qabiilka aad ka soo jeedo iyo kuwa ku adoonsadaba in KAADIDAAYADU NI QAADI AYAAN WALLAAHI AAMINASNAHEY EE KUMAAD TAHEY HORTA ???

(Posted by guest: DIRTA_GALBEED)
posted to Gurgure Dir. at Sun Feb 29 19:57:17 EST 2004.
返信


sax pleaze noo sheeg cidaada??hadaanu nahey dir adina reer doofaarey ma atahy??
sax waxaan kaa rabnaa in aad nasoo ogeysiiso cidda iyo balada aad kasoo jeedo??waxaanan kaga ballan qaadeynaa in jawaab kugu filan aad nagal heli doontid sax sidoo kale pleaze adoon naga qarin waxada tahay iyo jihada aad ka socoto bal noo soo qor,,,,,hadii kale sida eyda iyo doofaarkii ku dhaley meelahaas ka dhadhawaaq>>wallee inaadan dir af wax kaga qaadeyn ,,,

(Posted by guest: Abdikani harari)
posted to Gurgure Dir. at Sun Feb 29 19:51:25 EST 2004.
返信


waa maxey dirta aad sheegeysaan
waxaa qosol badnaa saaxiibkey oo ah nin isaaq ah markaan habeen dhoweyd ku iri idinka iyo biyomaalka waxaad tihiin walaalo soow ma'aha markaasuu iigu jawaabey hadana ma inaad ceytanto ayaad keentey, marka dad aan abtirsi wadaagin oo maanta aan ku jirno oo qarnigii 21aad soo baxey iney isku dad yihiin maxey tahey,xageed jirteen awal, maxaad u kala faantaan oo isu yestaan markii aad kala maqan tihiin, marka weligiin isku abtirsiimo miidnan aheyn hadana sidiina iska ahaada oo beenta iyo waqti dhumiska iska dhaafa wax soomaalinimo ka fiican heli meysaane. gure oo itoobiya ugu sharciyeysan dhinacna Oromo dhinacna soomaali hadii ey dir noqdeen hadalo xaal qaado, horta su'aal isweydiiya adinka shaqsi ahaan sidee ku dhacdey soomaali inteeda kale waa istaqaan oo abtirsiimo wadaagaane maxaa idinka warka iyo qulubka idin geliyey. marka hadaloow xaal qaado direey qabyaalada soomali weyn ku qasaartey banaanka ka jooga.

(Posted by guest: c\risaaq)
posted to Gurgure Dir. at Sat Feb 28 23:48:28 EST 2004.
返信


QEYBTA (8) EE TAARIIKHDA GURGURE DIR
Axmed Gurey oo ay tahay cududiisu iyo nasabkiisuba mid ku aroora gurgure dir,, ciidusuna ay tahay mid ku dhashey deegaan gurgure ... oo ay maanta deggan yihiin bartii uu ku dhashey qabaa'il gurgure diraa.. sidoo kale ay ciidankiisana ay ugu badnaayeen ciidanka gurgure dir ayaa loo caleema saarey inuu noqdo Imaamka beelaha direed asagoo jira markaas 19 sano.. waxeyna aheyd talaabadii ugu horeysey uu imaamku qaaadey in uu fariimo iyo waraaqo dhambaalaa ukala diro beelaha(ilma sammaale) iyo Mareexaan... waxaana markaas dagaalka kusoo biirey hawiye ..mareexaan.. gaatuiur.. dagaalkuna waxuu ahaa mid leh hadaf iyo ujeedooyin ay kamideys naayen markaaas dhamaan beelaha direed iyo beelaha ilma sammaale .iyo ajuuraaan oo markaaas asgu ciidan iyo caawimaaad ba u fidiyey imaamka .. waqtiyadaas ayeyna soo baxdey maahmaahda taariikheed ee tiraahda sagaalka ilma ajuuraan.. waxaa kiciyey sagaalka ilma sammaale.... waxuunaa axmed gurey isu dayey in uu dagaalka uu qaadayo ka badilo dhamaan siyaabihii horeete ay u qaadayeen amiirada asaga ka horeeyey... ciidanka gurgure dir waxaa horkacaayey waaa sida uu warinaayo kitaabka ( fatxu xabash fii fatuuxi zamaan( garaad Abdilaaahi mattaan) oo asagu kasoo jeedaa hayb ahaan jilibka biciide..... ciidankan uu markaas garaadku horkacaayey waxey dhanaayeen inta fardooleyda ahi ..waaa sida ku xusan kitaabka ee....18.000 oo ay ahaayeen kuwa aaad u gani yaqaana warmaha oo ay u dhan yihiin dhamaan hubka noocyadiisa kala duwan ee baryahaas lagu dagaal gali jireyd...sidoo kale ciidanka lugta ayaa ayana gaadhaaayey markaas ( 45.000) kun oo ciidana hadaba ciidanka intaas la eeg ee gurgure dir waxey guulo waaweyn kasoo hooyeen dhamaan dagaaladii markaas kadhacaayey...bartamaha iyo koonfurta dalka ethiopia ......

(Posted by guest: Abdikani ahmed (harari))
posted to Gurgure Dir. at Thu Feb 26 20:39:39 EST 2004.
返信


The Dir history in Iman Samaroons era- meaning of Gadabursi and Gurgure
The Dir history in Iman Samaroons era- meaning of Gadabursi and Gurgure Container: The History of the Dir People. Submitted By: Guest Imam Samaroon Said alle ha unaxriisto 1432 AD when the Amhara cruseaders conquered Somali, Iman Said was the muslim leader who led the Madanluug Dir and when the imam was later fighting in the Westren flank of the Guurey army he was injured at dardarley. The name Gadabuursi was given to his descendents at the last critical moment before he made a final stand to the Amhara at the mandaluug ancestral homeland of Amuud which was destroyed over 50,000 homes where excuvated recently and the place was leveled with the ground 10, 000 thousands perished. The Magadle Dir was completely annilated except for the 10,000 or saw that survive in Cerigaabo. The Madoobe Dir installed a Madaxweyn Dir dynasty The Wardiiq who was the ruling remenants of the Madaxeyn. Madigan, Gurgure and the Barsuug Dir fled west and were encirled by the Oromos- Many assimilated and the union formed a half cast Jarso. The Isaaq Dir reconstituted as Maxamed (Axmed Xiniftire) new Habar alliences formed the Nacadoor,Mikidoor,Nabidoor and the Idoor all disappeared. The name Gaada Biirsay means The one who collected the army or "chests" the name refered to the desparate effort of imam Samaroon Said to collect and muster the power of his kinsman against the infidels. Gaado means shafka ama xabadka (gaada ha i saarin oo kale. Gaadsan the westren Dir 's name means the one with the army or good chest litraray. The Gadabuursi latter suffered a davastating defeat and actually the present day Amuud which has a old cementary called Lafaruug was destroyed by the Amhara King. Also note it was this period that the King Shihad a Diin buried in Zailac Island was killed. The Gudabuursi Dir and Modoobe Dir never recovered from these davastating blows. The Madaluug in Southren Somalia and the Biyamaal as well as The Fiq's Suure all point their Southren movement from Amuud region in the 1600's during the Axmed Guurey era. The Suure Dir who are as a matter of fact still in Hauda region and whom refer them self's as Fiqi's where the Her or sheikh associated with Awbarre/Buube/ Yusuf Barkad kowniin students who entered Mudug region at the time when the Ajuuran ruled at mereg and some served as Imams under one malakh Gareenow Xaasey. The Suure Fiqi's, Biyamaal, Guure, and the Badimaal all entered the south. The Biyamal claim to have entered the Banadir area, a name meaning beynka direeb, in 1700's. The Gurgure/Akisho cluster and reminders of Madaxweyn Dir conquered the Dira Dhabe " meeshu Diri Dhabe" ama waranka ka taagay. The Gurgure which is not their real name (Gurgure means trader hence the word Gorgortan - to bargain) (Posted by guest: Sahal)

(Posted by guest: Sahal)
posted to Gurgure Dir. at Tue Feb 24 16:18:41 EST 2004.
返信


QEYBTA ( 7 )EE TAARIIKHDA GURGURE DIR
markii ladiley ( suldaan xaqqu diin) oo ladiley asoo dagaalamayaa ..waxaa hogaanka shacabka gurgure dir u qaadey suldaan ( sacdudiin)oo ahaa suldaanka ( 18 )ee soo mara saladanada Awfat asna waxuu qaadey dariiqii xaqqudiin in uu dagaalo kala joogsi lahayn ku qaado axmaara oo markaas soo weerareysey waxaana kamid ahaa abaanduulayaasha dagaalka uu asagu magacawdey markaas (1) imaam maxamed oo asagu u dhashey beelaha direed ee ku walaaloobey meesha ( walaalaha) ladhaho oo 50 mail kaxigta adiss ababa maaanta waxoo kaloo abbaanduulayaashiisa dagaal kamida ahaa (2) imaam cali saciid oo u dhashey qabiilka (gaadsan ) hadaba dagaalkan oo aad u xoogsanaa oo kadrnaa kuwii hore u dhici jireyd marka loo fiirsho tabarta saldanada Awfat oo sii daciifeysaa oo aheyd saladanadaha tan ugu weyn ee markaas kajirteyd bariga iyo bartamaha ethiopia ...ayaaa waxey bilaabeen axmaaradu in ay dib isu habeeyaaan ayna dagaal rogaal celinaa kusoo qaadaan suldaan sacdudiin iyo ciidamadiisaa waxaana dagaalkaas uu ahaa mid ay DIR tu badankood u dhanaayeen uu u qayla dirsadey suldaan sacdudiin walaalihiisa DIREED ee shawa iyo awdal kala deganaa ugu danbeyn waxaana la diley sacdudiin asoo qoslaaaya oo ashahaadanaaya waxeyna ka baxdey naftu asoo leh(AShhadu an LAAA ilaaaha Illalaahu wa ashhadu anna maxamadan rasuululaaah waxeyna ragga taariikhda qora ay sheegeen in suldaanka rag garab saar la ah gaalada in ay tusiyeen suldaanka wa asida ( Al maqriizi uu ku xusaayao kitaabkiisee dabadeed waxaa dhacdey in xukunkii saldanada awfat uu noqdey mid isbabadal badan yeeshaa oo tiraba toboneeya suldaaan ay maamulka iyo bqortooyada iska dhaxlaan.. waxaanan la hilmaami karin ayana xaalada saldanada Awfaat oo ku jirteyd Mid murugeysan oo laga dareensanaa dhmaan saladanadaha kaleete ee markaa muslimiintu daganeyd iyo hub la'aan oo soo food saartey ciidamada saldanada Awfaat balse waxaa iska dhaxley boqortooyada markaas afar inamo uu dhaley suldaan sacdudiin oo midiba mar uu qabtey maamulka iyo hogaanka saladanada Awfat waxeyna kala ahaayeen(sabrudiin) oo asagu ahaa boqorka 19 ee gurgure dir (mansuur) oo ahaa asna boqorka( 20)ahaa ee salaadiinta sladanada awfaat iyo jamaaludiin(oo ahaa boqorka (21) iyo axmed badley oo ahaa suldaanka(22) ee gurgure,,,,,waxaana la aaminsan yahay ( jamaalu diin) inuu ahaa kan ugu cadaaladeysan oo shacabka kumaamuli jireyd cadaalad waxuuna gacanta ku dhigey maxaabiis tira badan ... sidoo kale axmed badley ayaa sana goob dagaal lagu diley asooo oloe iyo abaabul iyo cawyi galin ugu jiraa dhinacna qaylo dhaansi u diraayaa walaalihiisa (DIR) EED ayaa waxaa lagu diley goobta cayn faras la dhaho sanadku markuu ahaa 1445 taraiikhda dhalashada nabi ciise kadib waxaa ugaasnimada gurgure iyo boqortooyada iska soo dhaxley (23)khayrudiin badley 1445 -75 (24) shamsudiin 1472-88 (25)ugaas maxmed 1488-1518 hadaba ugaasyadan danbe ayaa ayagu ahaa kuwa ka duwan kuwii horeete marka loo fiirsho qaabka ay dagaalka u qaadayeen..waxuu ahaa dagaalkoodu mid goo goos ah oo weerar isdaba jooogaa lahayn ayuu ahaaa hadaba maruu xijaabtey allaha ha unaxariistee suldaan maxfuud xaalada Awfat wax badan ayaa iska badiley waxaana soo food saarey saldanada dagaal Ahliyaa shacabka iyo dadka gurgure dir waxey aaaminsanaayeen xeerka geedka ee reer Awbarre kadib waxaaa maamulka iyo talada la wareegey Imaamkii caanka ahaaa asoo 19 jir ah imaam axmed gurey.............xalqada soo socota waxaa inoo ballanaa inaan Axmed gurey qisada ugalno (afgudhiye@yahoo.com)

(Posted by guest: abdikani harari)
posted to Gurgure Dir. at Fri Feb 20 02:40:46 EST 2004.
返信


QEYBTA ( 6 )EE TAARIIKHDA GURGURE DIR
hadaba taariikhda intaasa la eeg uu gurgure dir kasoo marey wiyo dhulka baaxadale ee uu soo maamuli jirey min biyo gurgure ( zaylac agteed iyo awbarre waa sheekha gurgure dir barta uu ka aanasanyahayee ilaaa Awfat waqooyigeeda gaadhsii dhulka intaas la eeg ayuu ku fidsanaa maamulka iyo boqortooyada gurgure dir,,,waxuunaa ku tilmaamey ( zaamil) waa nin mu arrikhaa oo wax ka qorey geeska africa in gurgure dir uu ahaa midka ugu badan uguna tayo diin leh diin jeceyl uu kawadaa shucuubta degta geeska africa .. waxuuna ku tilmaamey qabiilka ciisaha in ay ahaayeen kuwa ku dul ictikaafa ( asnaam) dhaxaag ka sameysan ayna ahaayeen magaacdoodu( HARIMAADEE) (ANAA KU BAADHI)( (YAX)( WALWAALIYOO) waxey ahaayeen ayuu dhahey ninkan qoraagaa ee mu arrikhaa asnaam markaas ay caabudu jireen qabiilka ciisaha waana ereyo macnaheeda la aqoon ilaa iyo hadda iyo fasiraadeeda sidoo kale waxuu dhahey qabiilka ciisahaa diinta waxey soo galeen muddo laba boqol oo sanaa naga xigto hadda waana tan keentey in dagaaladii islaamigaa ku saleysnaa ay ka muuqan waayaan ee waqtiyadaas ka dhacaayey koonfurta dalka ethiopia ...waxaa uu kaloo nina qoraagaa xusey in qaabka ciisaha reer baadiyaha ay guryaha u dhistaani ay tahay mid waafaqsan ilaa iyo hadda iskalaabta ay qoorta iska lulaaan dadyoowga aaaminsan diinta masiixigaa(+) kobaha reer baadiyahana markey sameysanooyaana ay tahay mid ku saleysan (+) islaabtaaas balse waxa alawada aaminsanyahay in xeerka maanta uu ku dhaqmo ciisahu ( xeerka geedka ) uu yahay mid asalkiis uu kasoo jeedo sharci ahaan xeerka gurgure dir oo ay kasoo dhinbiil qaateen 80% eeg taariikhu qarnu ifriiqiyaa(109) zaamil

(Posted by guest: Abdikani ahmed (harari))
posted to Gurgure Dir. at Fri Feb 20 00:47:37 EST 2004.
返信


WEY SOCOTAA TIXDA TAARIIKHDA GURGURE (DIR) CINWAANKEY SIDATAN
Pleaze fadlan hadii aaad hayso talo ama waxii tusaale ah waxaad iigu soo hagaajisaa emailka cinkiisu yahay ( afgudhiye@yahoo.com) amase ( afgudhiye@hotmail.com) byeeeeeeee

(Posted by guest: Abdikani ahmed ( harari))
posted to Gurgure Dir. at Thu Feb 19 23:55:29 EST 2004.
返信


QEYBTA ( 5 )EE TAARIIKHDA GURGURE DIR
hadaba waxaa biloodey in dagaal so keeye uu ka qarxo saladanda awfat ee qawmiyada gurgure dir ,, waxaana ugu wacnaa faragalin shisheeye oo kaga imanaayey dhinaca axmaara iyo maamulkii oo markaas daciifey ,,oo noqday uun mid ku kooban (daneysi) iyo xukkun jaceyl... oo u horseedey saladanada awfat in laga maamulo ( bayt axmaaro)dagaalka sokeeyana waxa auu toos u boliiwdey 1360 waxaana hogaanka gurgure dir madaxa u hayey boqorka 17 ee saladanada awfaat suldaan xaquu diin kaas oo ka dhaxley xukunka adeerkii ( malasa_fax)oo ahaa ( malasame _ faarax) malasme waa magaacda u gaarkaa gurgure dir aaan DIR inteeda kale la bixin ilaa iyo hadda ...waxaanu markaaas xaruntiisa u rarey iyo maamaulkiis B/awfaat halkaas uu ka dhigtey xarunta boqortooyadiisa ...waxuuna ahaa xaqudiin mid hayb iyo raganimo leh ay ka haybasadaan boqorada xabashi.. waxuuna ku qaadey xabasha in ka badan dhawr iyo labaatan duulaan wa asida lawada ogsoonyahaee......waxuuna geeriyoodey sanadu markay ahayd 1373

(Posted by guest: Abdikani ahmed (harari))
posted to Gurgure Dir. at Thu Feb 19 23:40:38 EST 2004.
返信


Qabailka qosol kujabka
WAA OGAA OO DAAINKAA LAFAHEYGA DAABACAY OO DIR KA DIGAY AYAAN KU DHAARTEE HADII TARIKH AY NOQOTO DAROODKAN IYO HAWIYAN QOSOL KU JABKA INEY TARIQDEENA HABASKEEDA KU LUMI.

(Posted by guest: Qoslaye)
posted to Gurgure Dir. at Thu Feb 19 23:31:15 EST 2004.
返信


QEYBTA ( 4 )EE TAARIIKHDA GURGURE DIR
hadaba kadib markii labada walaalo cumer iyo cali ay ku qaadeen saladanada shawa ayaa misna waxa bilawdey dagaalo aad u culculesi in ay ka dhaxqarxaan saladanada gurgure dir ee Awfat iyo amaxaaro waqtigaas waxaa hogaanka u hayey gurgure dir suldaaan xaqqudiin oo ahaa suldaanka 14 ee beesha sanadkuna waxuu ahaa 1321 taariikhda dhlasaha nabi ciisee waxaana mudda yar uun kadib hadana hogaaanka beesha gurgure dir u qabtey oo la caleemo saartey suldaaan sabrudiin waxaana dhacey mudadaii la caleemo saarey suldaan sabrudiin dagaalkii ugu darnaa ee dhaxmara gurgure iyo gaalada ,dagaalkuna waxuu socdeyd bilooyin waxuuna rabeys suldaan sabrudiin in uu ku qaado dagaal lagu cirib tiraayo gaalada ,,,waxuuna haa suldaankii 15 ee saladanada awfat hadaba waxaa haleeshey suldaan sabrudiin awood yari taasoo u keenatey in uu ka gurto ciidamadiisaa dhamaan goobihii difaaca hore ee saladana awfat,waxaa gaaalada horkacaayey dagaalkaas ( camdu siyoon) waxuuna ka soo hooyey guula lataaban karo markaas oo ay kamid ahaayeen in uu W/shawa gacanta kudhigo nasiib daro waxaa soo shaac baxdey waqtigaas oo la isla dhaxmaraayey in camdu siyuun uu kataageerey jamaaludiin sidii uu ula wareegi lahaa maamulka awfat,,,,jamaaludiin oo asagu ahaa boqorka 16 ee soo mara jamaahiirta gurgure dir balse waxey isku maandhaafeen jamaaludiin iyo camdusiyoon waxyaabo qaarkood oo tanaazulaaa waana ku gacmo shydhey talooyinkii markaas uu wateyd camdusiyoon balse waxuu markii danbe la heshiiyey nasrudiin oo walaakood ahaa in uu boqro balse mujtamaca gurgure ma aaminsaneyn boqortooyada uu iskii u xulaayao camdusiyoon eeg( tamrat1972; 125 .8.5)

(Posted by guest: Abdikani ahmed ( harari))
posted to Gurgure Dir. at Thu Feb 19 23:21:16 EST 2004.
返信


QEYBTA ( 3 )EE TAARIIKHDA GURGURE DIR
kudhawaad sanadku marku ahaa ayaa waxa soo kala dhax galey khilaaaf saladanada Awfat khilaafkaas oo ahaa mid ku saleysan maamulka saladanada Awfat iyo cidda dhaxaltooyada u leh (wali Asmac) oo ahaa reerka boqortooyada gurgure dir uleh ayaa markaas hayey saladanda awfat waxeyna ahaayeen kuwa markaas aagga Awfat iyo intiisa kaleeteba looga yaqiin magaca ( wali asmac _ iyo Reer wali awbarre) iyo magaca gufaatiile oo ugu baxey goob dagaal waa sida rag Al maqriizi ay kamid yihiin ay qoreenee... waxaana markaaas rag ay kamid yihiin (ibnu saciid ay aaggaas ku meeleeyey( jilibka (kole) oon u haysano in ay haayeen jilbka reer kore ee biciidahaa ,,,balse isla waqtigaas ayaa waxa soo kala dhaxgaley khilaaaf maamulkii reer wali waxaana so fara galiyey Cumer sidii uu wax uga qaban lahaa inta uu khilaafkaasi kor isu shareerin markay taasi dhacdey ( dul_marax) oo xukunka shawa hayey qabeydan gabadh ( duriyada( reer wali ) waa reer awbarre ayaa la soo wariyey in uuu xariir qarsoodiya la yeeshay boqorkii xabasha waxaana markaaas madaxa looga saaraey eedeymo ka dhan ah in uu ku la kicitimey khayaaamo qaran iyo mid diimeed.. muddo markay kasoo waregtey ayaa waxaa asaga lagu qabtey dagaal uu hormood ka ahaa uu abbaanduule uu asagu ka ahaa halkaasaana lagu diley uuna ku geeriyoodey ,baryahaas ayaa waxaa billaabatey in dhaqanka gurgure dir la adkeeyo oo reerka boqorka xeer gooniyaa loo dhigo gabdhaha reer boqorna aan loo dhisin cid kale iyo ajaanib ka baxsan maamaulka reer boqor ...taasaina waxey keentay in dagaal hor leh ay Cumar iyo wiilkiisii cali ay ku qaadaan amiiradii reer makhzuum ee saladana shawa ayagooo dhawraaya sumacada boqortooyada gurgure dir waxeyna ka takahluseen dhamaan aaamiradii reer makhzuum oo ay laayeen 1285eeg ( huntigford 1965 ;55.109,9

(Posted by guest: Abdikani ahmed ( harari))
posted to Gurgure Dir. at Thu Feb 19 22:47:18 EST 2004.
返信


QEYBTA (2) EE TAARIIKHDA GURGURE DIR
waxey ahaayeen jilibyada gurgure ilaa 12 dab kuwa u kala kaca ,jilibka warjeex oo kamid ahaa jilibyada (liibaane) ayna wada dhasheen (saanjeex) oo saanjeele ah ayaa waxa uu daganaa aagga manze ee W / shawa ..hadaba abbaarihii 1128 aya awaxa ka dhax qarxey dagaalkii ugu horeeyey ee dhax mara gurgure iyo amxaare dagaalku waxuu ahaa mid labada dhinacba mid cudda iyo cataadba leh..mid qaataey bilooyin la isaga soo qeyla dhaansadey meel walba waxaase warjeex ku waheliyey laba jilib oo gurgure dir ooy kala haayeen(gacal) oon u haysano gacalwaaq inuu ahaa iyo ( nibidoor) oo asna aaggaas deganaa ..dagaalkaasi libintiis waxaa lahaa gurgure ,,, waxaana horkacaayey garaad cabdille,,,hadaba saanjeele oo ahaa kan ugu deegaaan shisheeyo gurgure dir waqtigaaas ayaaa waxa uu billaabey in uu aaaggiisa xoojiyo ..waxeyna gargaarka ka heli jireen xukuumaddii (Awfat) ka dhisneyd ee markaas gurgure ku mideysnaaa .. awfat oo aheyd mid ku aadan halka maanta gurgure deggan oo ah kasoo bilaaaw ( mataahara ) bardoode ) ilaa (erer) hawaash) intaaas iyo inta u dhaxeysa aya ala dhihi jireyd ( Awfat) balse waxaa layaab leh dad aan u dhalan taariikhdana aan dhinacba kasoo galin in ay sheegtaan sladanada ( Awfat) oo aheyd mid gaar u ah gurgure dir waa sida ( ibnu saciid uu qorayee( 1214-74) balse waxaan dhaheynaa taariikhda dib u raac oo haka sheegin beeneee ...taariikhda gurgure waa mid buux dhaafisey buugaan aad u fara badan iyo taariikhda direedba ...waxey aheyd barta ay DIR ta walaalaha ay ku walaaloobeyn meesha la dhaho( walaalaha) oo 50 mayl WB ka xigta addis ababa waana barta ay dagaalka ballan ku galeen kuna walaaloobeen...wey jirtaa aduunkaa wax walbaana wey ka dhacaan .in qolo nasab iyo taariikh aysa lahayn iska aroorsato kuna abtirsato taariikh asal iyo raad aaan lahayn dhulka kutubada sheegayaan iyo qabiilda ay sheegooyaani waa mid intaba kudhan qabiilada direed iyo gurgure sida (al-maqriize) sheegay iyo kitaabkale ( fatxu _xabash fii fatuuxi zamaan) ee uu qorey faqiih carab el jiizaaani ) dhamaan kutubtaasi ma xusaayaan qabiilada kala ah ( ogaadeen) ciise) isaaq ) gadabuursi) waana mid aan layaabanhey meesha ay kasoo galeen..waana arrin argagax taariikheedaa lagana been abuurtey in qolooyinkaasi ay mar daganaan jireen bariga iyo bartamaha ethiopia

(Posted by guest: Abdikani hamed harari)
posted to Gurgure Dir. at Thu Feb 19 21:49:22 EST 2004.
返信


TAARIIKHDA GURGURE QEYBTA (1)
tan iyo intii u dhaxeysey qarnigii (10 )ilaa kii( 11 ) waxaa isa soo taraayey colaadaha iyo dagaalada sokeeyey ee u dhaxeeyey qabaalika direed iyo amxaara dagaalku waxuu ku saleysanaa laba qaab mid diineed iyo mid dhuleed oo ya markaas amxaarao ku rabteyd in ay ku dhul ballaarsato iyo ayadoo markaas ugu jirteyd in ay soo ceshadaan dhulkii la isku dhihi jireyd abisiiniya ,, balse sida lawada ogsoonyahay waxa jireyd sadex saldanadood oo ah saladanadaha ugu caanasanaa ee markaas ka jireyd bariga iyo bartamaha ethiopia waxeyna kala haaayeen ( 1) AWFAT waxaana deganaa gurgure dir waxeyna ku aadaneyd barta uu maanta gurgure dir daganyahay hawaash , bardoode, mataahara ,hadaba sida uu Ibnu saciid 1214-74 ku sheegay in ay aheyd saladanada gurgure dir mid horumarsan oo kaduwaneyd dhamaan saladanadihii markaas ku wareegsana Awfat waxaana kamid ahaa degmooyinka saladanada awfaat (cabdille) oo ay daganaayeen jilibka cabdille ee (kundhibe) (Gurrale) oo ayana ay daganaayeen reer ( wali asmac) waa reerka dhaxalka boqortooyada gurgure dir u lahee naanaeysa ahaana loo yaqaan ( gufaatiile )waxaana jirta maahmaaah waqtiyadaas loo baxshey reer wali asmac( guffi iyo gufaatiile midna yey habeen kuu gabban ) oo waxey ahaayeen kuwa maamulkoodu iyi sidaayasdoodu ay aad u darneyd...sidoo kale waxaa kamidaa magaalooyinka ay daganaayeen gurgure dir ( seenja) oon u haysano ayana in ay daganaayeen jilibka ( saanjeele) ayana waxaa kaloo ay daganaayeen gurgure dir garba luki, garba cadeey ooy maanta ay daganayhiiin gurgure dir ,,,,, balse waxaa cad in qabiilo fara badan oo sheeganaayo soomaali maanta in ay daganaan jirin bariga dalka ethiopia ,sida ogaadeen ciise , isaaq sheekhaal, gadabuursi, lama hayo wax qoraalaa oo cadeynooya in ay mar dageen ethiopia iyo in ay ka qayb galeen dagaaladii waqtigaaas ka dhacaayey koonfurta dalka ethiopia sidoo kale lama hayo iyo Oromo ay mar daganeyd bariga africa akhri(cerulli 1967)

(Posted by guest: Abdikani ahmed ( harari))
posted to Gurgure Dir. at Thu Feb 19 21:22:14 EST 2004.
返信


Taariikhda gurgure Dir(qeybta (1)
lasoco

(Posted by guest: Abdikani harari)
posted to Gurgure Dir. at Thu Feb 19 19:57:19 EST 2004.
返信


Darood iyo Dir waa heshis-- Somali watch oo darood leeyahay wexey qortay
odeyga la yiraahdo Hiil, kaas oo aanan la haynin wax magaciisa dhaafsiisan, markii laga reebo laba wiil ee uu dhalay oo lakala yiraahdo Sab iyo Samaale, kuwaas oo waalid u noqday dadka soomaalida ah intooda badan. Waxaa la sheegaa in Hiil uu yahay nin ka soo farcamay Cuqayl binu Abii Taalib oo ahaa suubanihii Maxamad ahaa (s. c. w.) ina adeerkiis. Xiriirka abtirsiinyo ee ka dhaxeeya Hiil iyo Cuqayl lama hayo, markiise sawir laga bixiyo silsiladda faceed oo ay leeyihiin durriyaddii Hiil waa sidatan : Hiil wuxu dhalay Sab iyo Samaale Sab wuxuu dhalay 1. Digil : (Jiiddo, Tunni, Gelledi, Dabarre Garre) 2. Mirifle : Siyeed (Elaay. Leysaan, Eemid, Diisow, Maallan, Wiin) iyo Sagaal (Luwey, Gellidle, Yantaar, Jilible, Hbeer). Samaale wuxuu dhaley Irir Irir wuxuu dhalay : 1. Hawiye. 2. Aji. 3. Mayle (Xawaadle). 4. Yaabur (Gaaljecel iyo Dagoodiye). 5. Maqaarre. 6. Gariire. 7. Xamarre. 8. Xariire. Hawiye wuxuu dhalay : Karanle (Murursade), Gorgaate (hiraab), Gugundhabe (Baadi-cadde). Jambeelle (Ajuraan). Aji wuxuu dhalay :Dir, Dangolo. Dir wuxuu dhalay : Madaxweyne (Akishe), Mandaluug (Gadabiirsay), Madoobe (Ciise), Mahe (Isaaq, Biyamaal iyo Surre). Dangolo wuxuu dhalay gabadha la yiraahdo Doombiro. Doombiro waxaa guursadey Daarood, waxay u dhashay : Maxamed(Kablalax), Axmed(Sade), Xuseen(Tanade),Yuusuf(Awrtable) iyo Ciise.
posted to Gurgure Dir. at Sat Feb 14 17:25:14 EST 2004.
返信


PROPAGANDA OF THE DAROOD AGAINST DIR
Daarodka carab ayeey sheegtan -- Lakin wax cad magacyadood iyo dhaqankooda inuu yahay mid Oromada ka soo jeeda sidaa uu qorahan cadeeynayo. Donbiro ayaa na dhashay oo carab geed saaran ayuu ahaa sheekadi ehey waa la beeneyay ee Daroodka soo saray 1840. Sheekadan foljariga ah waxa ay Daroodka ka soo coobiyeen Quranka Surata Tahaa oo ay ku saleysantahay qisadii Nabi muuse oo fircoon soo dilay isagoo macluul hayso uu laba hablood oo Nabi Shucay dhalay uu ariga u waraabiyay. Ka dibna uu gursaday gabartii ina nabi shuceb.. Qisad waxa ay qarnigii 1900 ku dareen sheeko kale oo Hawiyah iyo Ajuuranka kale dhex martay oo sidan ah--- 1) Ajuuranka wax ay shhegteen Carab oo Ajuuran wax ay yirahdeen odeygii oo carab ah oo geed saran ayaa malin malimaha ka mida ayy 6 Hawiye u yimadeen Karanle, Jambiile ,Raranle ,Haskul e.t.c Ajuuran oo carab ah geedkii ayuu diday inuu ka soo dago ilaa uu nin gabar siiyo ( Jambeele Hawiye ayaa gabartiisa siiyay) Ilaa uu nin dhabarkiisa ku soo dago Hawiye Raranle ayaa dhabarka u dhigay( Ajuuran ayaa adoonsaday oo ay ka mid noqdeen) Xaskuul Hawiye isagana wuu cuskaday Ajuuran carabkii geedka sarnaaa oo farta uu ka taabtay ayuu gooyay.. Story is well know See the Somali History By Lee Cassanelli. DAROODKA LABADAN SHEEKO OO MIDNA UU QURANKA IYO QISADII QOOMKII MADYAN DHEX MARTAY IYO RASUULKA MUUSE IYO SHUACAY S.A.W.S AYEEY WAXA AY WAKHTIGII DARAWISHTA KU DAREEN SHEEKADII DHEX MARTAY HAWIYE IYO AJUURAN. LABADA SHEEKO HARTIGA (DHULBAHANTE--MAJEERTEN--IYO WARSANGALI) AYAA ISU GEEYAY OO MARKAA LA DAGLAMAYEY iSAAQ (MAHE DIR) OGOW SADEXDA HARTI WAXA AY KU FAANAN IN AY BAH DIR YIHIIN WAXAN WADA DHALA DIRTA ISAAQ HABAR YONIS(MUSE ARREH) DHULBAHANTE SACIID AYAA DHALAY (ARAB) BAH DIR MAJEERTEN BOQORADOODA (ISAAQ BAA DHALA) WARSANGALIGA SIDOO KALE. GABEYGII GUBA MARKAAD DHAGEYSATO ISAQ DIR AH OO DONBIRO SHEEQANAYA AYAD MAQLI. ***** NASIIB DARO PROPAGANDADII DAROODKA WEY SHAQEYSA MARKII AY ABUUREEN WAX DOOBIRO LA YIRAHHADO OO AY KU XUMEYNAYEEN ISAAQA (Posted by guest: X-large)

(Posted by guest: PROPAGANDA AGAINST DIR NAME--DOOBIRO)
posted to Gurgure Dir. at Sat Feb 14 17:07:34 EST 2004.
返信


Direey Balo ku aragtay=== Cidkasta makusheegatay
Ninnaba uunka kama dawladsana, Dir iyo Daaroode Ilaah baa dabkoodiyo nasakhay, danabbadoodiiye Dadka uguma liitaane’e way, diriri waayeene. Iiddoorse Dir weeyee hadduu, duullan soo bixiyo Dunji Habar Magaadluhu hadduu, dabarka soo gooyo Dunbuq iyo rasaastana hadduu, Debecsanow siiyo, Horta yaa la da’a wayla yaab, dawyadaad mariye? Maxamed Fiin [Habar Yoonis] http://allsomalianews.com/suugaan/guba/Guba3.htm Qamaan Bulxan [Ogaadeen]
posted to Gurgure Dir. at Sat Feb 07 13:52:57 EST 2004.
返信


GurGure Political Movements-- SUURE FAN
GLF (Gurgura Liberation Front) led by Abdelasis Ahmed; HDP (Horiyal Democratic Party), from the WSLF (Western Somali Liberation Front), led by Abdi Ismail and representing the Gadabursi; the IGLF (Issa and Gurgura Liberation Front), headed by Riyaale Ahmed, which, since a split in 1991, only defends Issa interests (essentially the control of the Djibouti-Ethiopian railway line). The pro-government ESDL which hope to become part of the EPRDF is headed by current Transport minister Abdulmejid Hussein (Issa Habar Awal). It has 76 of the 139 seats in the Regional Council and 15 of the Somali Region's 23 seats in the House of Peoples' Representatives, as well as the two seats for the autonomous city of Dire Dawa. Though it has little support among the Ogaden, the ESDL is backed by the northern clans, the Issaq, Dir (Issa, Gadabursi, Gurgure) and the non-Ogaden Darod (Bartire, Yabare, Mejertein, Dhulbahante). Some southern Hawiye clans (Garre, Digoodiya) also support the ESDL. POSTED BY A SUURE FAN OF THE GURGURE NATION AND A SON OF A GACALWAAQ LADY> PROUD TO BE HALF-GURGURA
posted to Gurgure Dir. at Sat Feb 07 13:35:26 EST 2004.
返信


Who writing about Dir and leaving Obo and Jarso
This person who created this was wrong and he leave out the Jarso and the Obo who is Dir too. I think all his information is from South Somali only. The original name Dir is Dhiire (the man) in old Somali and Oromo. Dhiire in Afan Oromo and Somali means Bold (geesi)or Nin Dhiiran. In Boran country live the Diire families Nageele/Isielo where the Gabra Dir live( Oodale + Miigo).

(Posted by guest: Sabriiya)
posted to Gurgure Dir. at Thu Feb 05 13:34:23 EST 2004.
返信


WHO ARE THE SUURE & GUURE DIR.
I met many people .... Kenya, and Mogodisho area... They only called themselves Dir... but know i hear diffrent names like Gurguree, Biyomaal reer Dabca, qubeys and even Some who say Fiqi Muxumad fiqi walaal and fiqi Cumar are they Gurgura and who are the Guure i met some in Kenya who have Hotels. Are this all Gurgura Dir... How about the Madaluug of NFD Gariisa/ Wajir

(Posted by guest: Mursal Hassan)
posted to Gurgure Dir. at Wed Jan 28 18:26:39 EST 2004.
返信


Ali madaxweyn Boqorka direed.
Qarnigii 1300 boqortoyada Ifat, Moora iyo Adulis waxaa asasay Gurgure Ali oo dhamaan axmed Guray,Axmed nuur,iyo Gidaarka harar ku wareegsan dhisay. Magalada Dira Dhabe waxa loogu bixiyay "Dir baa Dhabay" ama meeshi uu Dir waranka ka Taagay kolkii ay Gurguraha ka kacsheen Gaaloda. Generalka Gurgure Axmed Ibrahim waaqoyiga Somalia markii uu cidan ka soo doontay 1434 tii isaga oo ay hogaminayaan Garad Sacid Somaroone oo garadka Gadabuursi ah waxa ay u yimaadeen Isaqa oo barigaa ahaa Magadle Dir. Wadanka qebihiisa koonfurta iyo waqooyigaba dadkii Gurgure ee xukumi jiray xiligaa wali dirta koonfur iyo kuwa waqooyiba wa laga helaa hatan. Nabidoorka iyo Baciidad Gurgure oo dalka Habar Jeclo xukumi jiray asasayna wali magacyadaa ayaa loo yaqaana. Koonfurta Reer aw sacid, Layiile, Sure, Gure,Gariire, dhamaan waxay ka soo jeedan dhankaa. Suldaanka Ali madax weeyne waxaa ku Abtirsada oo kale Xawad laha iyo Qabiilka Jiidad ee Qoryooley dagan. Afarta sheekh ee Waqooyiga somaliya keenay Awbare,Sh. Yusuf Kawnin, iyo Aw Buube waxa lagu sheega in ay Harar ka soo tageen 1300 oo ay dinta ku fafsheen ilaa Gobalka Bale ilaa hada Abe xuseenka Bale reerka Guure oo Gurgure/Akisho la dhashay oo Gure dhammole nageele agteed daga ayaa sheegta sheikh Xuseen. Nasiib daro tariikh badan ayaa la aasay manta. Barsuuga dir, Madigaan, Magadle(ceerigaabo), Boqortoyada Biyamaal of Talyaniga baabiyay, Bajimaal, Suure Cadalle iyo Qubeys(Mudug), Jiido, Guure,Gariire,Gadsan,iyo dhamaan intayada waqooyi galbeed( Isaaq,Ciise iyo Gadabuursi) isku ab baan nahay. Dir Aji ! Madaxweyn Dir(1) Gurgure, Guure, Akisho, Jiido,Gariire, Layiile,Aw sacid I.W.M Madoobe (2)ciise (wardiiq,howgati) Mahe (Biyamaal,Gadsan,suure,dabruube, Barsuuq,magadle, Quranyow-Gare iwm) Mandaluug dir(Gadabuuris iyo Mandaluug sure la daga) Qaldho dir( Noole iyo qar kale Afrata qol)

(Posted by guest: Geesi gaweydo)
posted to Gurgure Dir. at Mon Jan 12 21:44:58 -0500 2004.
返信


TAARIIKHDA GURGURE QEYBTA (1)
tan iyo intii u dhaxeysey qarnigii (10 )ilaa kii( 11 ) waxaa isa soo taraayey colaadaha iyo dagaalada sokeeyey ee u dhaxeeyey qabaalika direed iyo amxaara dagaalku waxuu ku saleysanaa laba qaab mid diineed iyo mid dhuleed oo ya markaas amxaarao ku rabteyd in ay ku dhul ballaarsato iyo ayadoo markaas ugu jirteyd in ay soo ceshadaan dhulkii la isku dhihi jireyd abisiiniya ,, balse sida lawada ogsoonyahay waxa jireyd sadex saldanadood oo ah saladanadaha ugu caanasanaa ee markaas ka jireyd bariga iyo bartamaha ethiopia waxeyna kala haaayeen ( 1) AWFAT waxaana deganaa gurgure dir waxeyna ku aadaneyd barta uu maanta gurgure dir daganyahay hawaash , bardoode, mataahara ,hadaba sida uu Ibnu saciid 1214-74 ku sheegay in ay aheyd saladanada gurgure dir mid horumarsan oo kaduwaneyd dhamaan saladanadihii markaas ku wareegsana Awfat waxaana kamid ahaa degmooyinka saladanada awfaat (cabdille) oo ay daganaayeen jilibka cabdille ee (kundhibe) (Gurrale) oo ayana ay daganaayeen reer ( wali asmac) waa reerka dhaxalka boqortooyada gurgure dir u lahee naanaeysa ahaana loo yaqaan ( gufaatiile )waxaana jirta maahmaaah waqtiyadaas loo baxshey reer wali asmac( guffi iyo gufaatiile midna yey habeen kuu gabban ) oo waxey ahaayeen kuwa maamulkoodu iyi sidaayasdoodu ay aad u darneyd...sidoo kale waxaa kamidaa magaalooyinka ay daganaayeen gurgure dir ( seenja) oon u haysano ayana in ay daganaayeen jilibka ( saanjeele) ayana waxaa kaloo ay daganaayeen gurgure dir garba luki, garba cadeey ooy maanta ay daganayhiiin gurgure dir ,,,,, balse waxaa cad in qabiilo fara badan oo sheeganaayo soomaali maanta in ay daganaan jirin bariga dalka ethiopia ,sida ogaadeen ciise , isaaq sheekhaal, gadabuursi, lama hayo wax qoraalaa oo cadeynooya in ay mar dageen ethiopia iyo in ay ka qayb galeen dagaaladii waqtigaaas ka dhacaayey koonfurta dalka ethiopia sidoo kale lama hayo iyo Oromo ay mar daganeyd bariga africa akhri(cerulli 1967)

(Posted by guest: Abdikani ahmed ( harari))
posted to Gurgure Dir. at Thu Feb 19 21:16:41 -0500 2004.
返信


Majerteen iyo Habar iyo oday Gurgura ah-True Story
Magaalada Erer Gooto ee Gurguruh dagan ayaa wax yimid oday safara oo Majeerten ah. Sida Majeertenka cadadoodu tahay, wuxuu is yiri ita ay ku weydii Gurguruhu waxad tahay Handad. Majeertenkii safarka ahaa biyo ayuu weydistay reer Gurgure. Markaasuu u booteeyay war Gurgure yuu galaa? Gabdhii gurgure ayaa ku tidhi arla Gurgure yuu yahay Majoognee adigu maxaad eheyd? Ninkii Majerteen baa yidhi" Majerteen baan ahay" Odeygii iyo gabartiisi qosol ilkahaa ka daadan garay madama ay maqal majeerten. Markey halkaa mareyso ayuu kii majerteen yidhi nin Harti ah ayaan ahay. Markaas ayaa waxa ay gabadhii Gurgure tiri Hartigaab hadad tahay koob ad biyaha ku cabto ma sidataa. Gabadhii abeheed baa qayliyay oo yiri AAbo sii biyah, Illahey baa Harti ka dhigaye isagu iskamuu dhigine . (Harti Gaab waxa la yirah daa reer yar oo Gurguruh magan u ah oo asalkoodu Harti ah)ninkii Majeerteen cagaha ayuu wax ka dayay isagoo gabartii gurgure koobkii biyah ay kala daba cararyeso oo ay ledahay qaado. Walahay cadiim waa sheeko dhaba. Marka Somali isma taqaano

(Posted by guest: Reer Agoon/ Sure)
posted to Gurgure Dir. at Thu Jan 22 13:39:32 -0500 2004.
返信


Gabey Gurgure lagu sheegayo
Wixii hore aan kaba soo hadhoo, haayidii dhiga e Hadda Habar-Dugaageed, sideed Huurso ugu raacday? Intuu kuu hogaansaday siduu, hilibka kuu siiyey? Hoomaaq la ii qoday sideed, hog ula saynsaabtay? Ma halmaantay Iidoor siduu, hanaqa kuu gooyey? Hindisa sideed ugu darteen, hiilka Gadabuursay? Heshiiskii aad la gaadheen Gurgure, yaa isu kiin heegay? Sow digii hordhalad baan ihiyo, hanadka ii sheegtay! Halkay aaday boqortooyadii, laydin yidhi hooya? Ma wax idinku haystaa jirood, hawl la qaban weydo? Inaad hanatid soo kuma wacnayn, ood hormuud noqoto? Maxaa hoos-ka-tuurka iyo xinkiyo, hagaga baas keenay? Sidii magacan laydiinku huray, uma hagmaysaane Hayinna kuma wanaagsana inuu, heeryo diid yahaye Ma horqaada geediga ritigii, aan hogaan barane Idinkana habdhaqankiinu, waa mid aan haboonayne Hayalsami inaad yeelataan, la hubsan doonaaye Hadalna lagaga maahmaah, abuur waano ka horeeye Ruuxii hurdeed toosisaa, waysla hebelkiiye Qof hadduu habaabo oo lumo, oo hero deydayayo Halkuu aaday gurigoodii baa, ula haboonaaye Bal agow hadduu hubo, cidlada uma hadaafeene Hartiyowda magacaa iga maray, haybta guudnimo e Inta kale hujuunkoodu waa, iaga hadhaayaaye Hawaadee ujeedadana waa, laysla helayaaye Habarwaa tolkood kagama baxo, hawl la qeybsadaye Warsangalina maan helin, waxay naga haleeyeene Walibana hanaan gobonimiyo, haybad lagu sheegye Dashiishana intuu hiiliyaa, hilibku diiraaye Majeerteen hareertaad jirtaa, layga haadsadaye

(Posted by guest: unknown)
posted to Gurgure Dir. at Thu Jan 22 13:21:24 EST 2004.
返信


OGEYSIIS( boggan waxuu gaar u ayhay ( taariikhda gurgure dir)
dhmaan akhyaarta meesha soo gasho waxaan ogeysiineynaa in boggan uu yahay Mid u furan Shacbiweynaha ( Gurgure Dir) sidoo kale waa Bog u faran walaalaheena Direed...Si ay markaas waxii aqoon isweydaarsiyaa uga dhiiban lahaayeen halkan... hadaba anakoo taas tixraaceynaa waxaan walaalaheyga kaleete u sheegaynaa in boggani uu yahay Bog u furan( jamcinta iyo arurinta taariikhda gurgure uuse aheyn Mid lagaga hadlooya taariikhda ( gariire amase qabiilo kaleete .. waxaanan nileenahey arrimahaasi boggan makhuseeyoo fadlan waxaan niga codsaneynaa in shuruucdaas ilaalisaan aydaan ka weecan....

(Posted by guest: Abdikani ahmed harari)
posted to Gurgure Dir. at Wed Jan 21 21:15:10 EST 2004.
返信


aragtidayda gariire
ASalmu calaykum w w, marka hor hadan isu kay sheego waxan ahay ninkii soo qoray arinta kusaabsan gariire waxana aan aad ujeclaan lahaa inaan faafaahin dheeraad ah aan kahelo meesha ay Gariiruhu asalkooda ka soojeedaan Tankale waxaan arkay qoraal nin somali ahi uu qoray oo uu leeyahy waxay gariiruhu asalkooda kasoo jeedaan Booran waxayna dagaan gobalka libaan zon ah agagarka Doolow, saasoy tahahay aniga kula hadlayo ayaa eh Gariire waxaanse ku wareersanahay maxay gariiruhu u ahayn sida qabiilada ku abtirsado Dirta oo aan loogaranaynin,Tankale waxaan ognahay in ay badankoodu dagan Ethoipina gaar ahaan Ceelkare, jerat iyo agagaarka Zone afdheer marka su'aashu waxay tahay maxay hadii ay yihiin Dir aysan dirta kale u aqoonin amaba aysan jirin qof garanayo meesha ay kasoo galaan Dir? Wabillahi towfiiq.

(Posted by guest: Ali Hussein)
posted to Gurgure Dir. at Wed Jan 21 14:54:27 EST 2004.
返信


A chart prepared by Unisom showing Dir clan Families.
Figure A-4-4: The Foundations of the Dir Group of Clans Please go to Web page and see the Dir clan Chart according to the U.N Reports. http://www.civicwebs.com/cwvlib/africa/somalia/1995/reunification/appendix_4.htm The Southern, Dir Western, and all are shown inclding Gariire Gurgure Akisho Isaaq Isaas

(Posted by guest: Chart of Dir clans)
posted to Gurgure Dir. at Tue Jan 20 19:23:47 EST 2004.
返信


Somali Dir Clan : U.N Dir clan Chart. To all Gurguras
Figure A-4-4 shows the structure of the clans founded by descendents of Dir. There is also some dispute here concerning whether Isaq, the founder of the Isaq group of clans was a descendent of Dir or not. The alleged position of Isaq in this hierachy under Dir is shown in Figure A-4-4. However, there is some evidence that Isaq was an Arab settler who landed on the Somali coast sometime after Darod landed there. http://www.civicwebs.com/cwvlib/africa/somalia/1995/reunification/appendix_4.htm Figure A-4-4: The Foundations of the Dir Group of Clans

(Posted by guest: Geesi Gaweydeh)
posted to Gurgure Dir. at Tue Jan 20 19:16:38 EST 2004.
返信


See how the U.N and everyone is confused about Dir
Somalia Section : Issues of Family Unity, Identity and Culture Sub-section : General Somalia menu | Abbreviations & Acronyms | List of sources | Maps -------------------------------------------------------------------------------- Lineage identity is central organizing force in Somalia (2002) The six major Somali clans are Darod, Dir, Hawiye and Issak forming the Samale group, and the Rahaweyn (Digile and Mrifle) known as the Sab group Minority groups who fall outside major clan lineage divisions are often discriminated and marginalized in Somali society Minorities are traditionally hunters or craftsmen Bantu minority groups tend to be small scale farmers or laborers and lived in the riverine areas Bantu were victims of cultural genocide now all speak Somali except the Mushunguli group Clan networks provide physical and social security for Somalis "Based on their patrilineal kinship and lineage segmentation, the Somali people are divided into six major clans, which in turn branch out into numerous sub clans, and minority groups. The major clans include Darod, Dir, Hawiye and Issak collectively known as Samale group, and the Rahaweyn (Digile and Mrifle) community categorized as Sab group. The Hawiye clan includes Habargedir, Abgal, Murusade, Hawadle, Galjel, Moblen, Sheikal, Djijele, Badi Adde, and Ajuran while the Darood group include Majerten, Marehan, Dhulbahante, and Ogaden, LeelaKase, Ortoble, Kaskiiqabe and Dashiishe. The Dir sub clans include Biyamal, Gadsan, Gadabursi, Fiqi Muhumud, Samaron,Qubeys, Werdai and Akishe. The Issak are subdivided into Habar Awal, Habar Jalo and Habar Yunis, Edigale, Ayub and Arab. The Digil and Mirifle are subdivided into sub clans. The Digil include Geledi, Shanta Aleen, Bagadi, Garre, Tuni, Jido, and Dabarend while the Mirifle are divided into Siyed and Sagal. Some of the major subclans in the Mirifle group are Laysan, Harin, Elay, Boqol Hore, Jiron, Jilible, Gelidle, Hadame, Luway, Huber and Yantar. Those who fall outside the major clan lineage divisions are considered as minorities. They are disadvantageous of being minorities except when they have patrons or patron clan that support them. This lack of clan protection puts them at the mercy of arbitrary action by major clans. According to their lineage, the minority groups are divided into two groups: A group, which has similar ethnic origin with the Samale group, but traditionally considered as cast people who have no equal rights with others. This group includes Midgan, Tumal and Yibir (collectively known as Baidari group), Gaheyle and Galagale and Boni. They are traditionally hunters, leather and metal workers, and craft makers living in some parts of north, central and southern Somalia. A second group, which is distinct from other Somalis in ethnic identity, cultural and tradition. They include Bantu, Benadiri and Eyle. The Bantu, who are refer to as "Jarer", which literally means thick hair are small scale farmers or labourers who live in the riverine areas in southern Somalia. They are also divided into various sub clans with different ethnic origin. Some for example the Mzigua, Mzaramo, Magindo, Myao, Makua, and Manyasa collectively known as Wa Gosha " forest people" or Oji are believed be descendents of Tanzanians, Mozambicans and Malawi's who were taken to Somalia in the 19th century by Arab slave traders (MRG, 1998). They live and practice some subsistence farming in the Gosha area in the Lower and Middle Juba regions. Second Bantu sub clans, which include Shidle, Shabelle, Makane and Kabole, are believed to have descended from early non-Somali agricultural communities. They are also small-scale farmers who predominantly live in the Middle Shabelle and Hiran regions. The third Bantu group lives in the Lower Shabelle region. Because of cultural genocide, and most importantly for protection reasons they have identified themselves with the other Somali communities in the region. These include Jarer-Hintire, Jarer-Wacdan, and Jarer-Biyamal. Except the Mushunguli group who retained their Mushunguli language, the other Bantu speak Somali language and have become assimilated into local Somali communities. However, they have never been recognized as real Somalia, as a result, they suffer ethnic discrimination which placed them into servitude class. They are marginalized and excluded from main stream of administration, education and minimum social and economic development. […] The Somali clans are grouped into clan bonds or clan alliances formed to safe guard the mutual interest and protection of the members of the alliances. The Social contract or "xeer" is the most important component that cements together the alliances. It calls upon the collective response of any threat to members of the alliance. As marginalized groups, the minorities are outside this system, and they are vulnerable to attacks and human rights violations by the dominant clans." (UNCU, 30 July 2002, pp 5-6) "In Somali culture, clan is the inherited patriarchal lineage of ancestors, passed down orally in detail, generation to generation, determining origin, social standing, and access to territory, property and power. In times of trouble, the clan also pays a penalty for inflicting death or injury, which relieves the burden from individuals and families. At its worst, clan leads to conflict, xenophobia and control. 'But at its best, the clan works like the western world's social security welfare system. It protects, it means that all actions against you and your family will have consequences,' said a Somali source." (IRIN-CEA 15 June 2001) "In addition to conflict, technological change, trade, religion, migration patterns and the return of the Somali diaspora have broken down geographical and social boundaries. This has resulted in fundamental local and familial changes. In the absence of a central authority, the clan represents the lowest denominator in providing group and individual protection and social security. Yet, the clan remains the most potent force in contributing to social and political division and diffusion." (UN November 1999, p. 4) "The social context of human development in Somalia cannot be understood without reference to clan affiliation. Lineage identity is a central organizing force in Somali society. At the grassroots level, clan elders and other community leaders play a vital role in providing most of the day-to-day governance throughout Somalia, in the absence of effective state authority, and are often instrumental in maintaining local stability. One of the paradoxes of contemporary Somalia is that some of the most powerful social and economic forces are simultaneously sources of both stability and insecurity. On the one hand, clan networks provide an essential level of physical and social security to many Somali households; the clan is a vital source of group protection, social security and customary law in the absence of state infrastructure. On the other hand, clannism is a powerful force contributing to unstable alliances, diffusion of power and communal conflict over scarce resources. In the period of state collapse, it has proved to be a divisive and destructive tool in the hands of political leaders. A second force, economic and business interests, at times promotes inter-clan and inter-factional accords for the sake of improved market conditions. However, these players also resort to armed conflict in pursuit of market control and price-fixing." (UN December 1998, p. 7)

(Posted by guest: Dir artical showing wrong info)
posted to Gurgure Dir. at Tue Jan 20 19:09:48 EST 2004.
返信


Help
Aslamu alaykum w w Im really confused about Dir and how many trips are Dir, as im sending this msg Im one of this small trips among the Dir but really dont know wheather im Dir or not and im Gariire so what makes me confuse is when u tell the people that im Gariire they will tell u we have never heard Gariire and we dont even know so can u pls tell me where is Gariire orginaly from and where thay are Gir or not thank u Ali Hussein.

(Posted by guest: Ali Hussein)
posted to Gurgure Dir. at Tue Jan 20 14:27:11 EST 2004.
返信


to/ ahmed nur shire
marka hore waad salaamantahey...adiga iyo dhamaan walaalaheyga ( shacab weynaha direed ku abtirsada ee dega soomalaiya...anigu waxaan kasoo jeedaa ( Dirta galbeed) waxaanan isha laraacey qoramada aad meesha kusoo qortey oo isugu jirta ( fariin & su'aal) waxaanad moodaa in qoloba ay qolada kale ku eedeyneyso in ay ayadu kajiifsatey haddii aaan ka hadlo oon soo qaato dirta koonfureed...iyo ololaha direed ee ay hadda ugu jiraani waa mid kusoobeegmey uun marxaladaha iyo daruufaha qallafsan ee maanta kajira gudaha dalka soomaaliya ..mana aheyn wacyigoodu kuwa uu gaadhsiisan yahay heerka uu maanta uu joogo xiliyadii dawlada soomalaiya ay kajirteyd dalka soomalaiya ... taasna waxaan dhihi karaa dawaldii daaroodka aheyd oo cadaadis iyo cabudhin u geysan jirteyd shucuubta koonfurta direed...waxey ahaayeen kuwa lagu qasbi jireyd in ay bartaan taariikhda daaroodka( Wiil waal) sayid cabdulae xasan) meesha taariikhdoodana ay ka aheyd ( imaam axmed gurey)kuwa maldahaad laga galiyey anyway walaalkeyga direedoow dirta galbeed waxey soo mareen halgan balaadhsan tan waqtiyadii axmed gurey... halgankaas oo ku reebey dhibaatooyin mahadhaa oo isugu jira in lakala daadsho..lakala qeybsho.. lagu dhaxbeero shucuuba ay isu dhaqan aheyn oo kasoo jeedo Oromo axmaara hadaba anigu arrinka aad dareensantahey waa arrin aan aniguba mudaba aan taabayey...mudaba aan lalaxawsanaayey balse haddii aan sidatan.. ugu wacyi galino umadeena waxaan u qabaa in ay dhaami doonaan waxaanad moodaa dirta maanta joogta in ay dhaamaan waxii kahoreeyey sanadihii 91 walaal barasho wanaagsan waa shirazi73@hotmail.com

(Posted by guest: Abdikani ahmed harari)
posted to Gurgure Dir. at Mon Jan 19 22:16:23 EST 2004.
返信


Madaxweyn dirow i maqal
Horta tarikhdeenu waa dhertahay anigoo Dirta dagta gobalada dhex ee Galkacayo xageeda ah una dhashay Reer Agoon Dir. Nassib daro dadkeenu waa kala daateen. Dirta waqooyi galbeed Maxamed Xiniftire(Isaaq), Gadabuursi (Madaluug dir) iyo Ciise (Madoobe) oo dirta Koonfur iyo Madaxweyn kala dhex dagtan Magacii iyo tarikhdii tolnimo wey ka seexdeen. Gurguraha,Akisho, Guure, iyo Garriire sidoo kale wad seexateen. Wax Dir firfircoon oo magaca ku Dagaalanta sheegshega oo raadsada dadka wax aan ka aragnay Suure(Fiqi Muxumad,Agoon,Qubeys,Nacadoor,Reer dabac, madaluug) iyo xoogah Biyamaal iyo Guraha Southren Ethiopia dagan. Dadka ha laysku soo uruuriyo Gurgurah, Akishoda, Jaarsada, iyo barsuuga siiba Jigjiga iyo Dhiraa Dhabe.

(Posted by guest: Axmed Nuur shire)
posted to Gurgure Dir. at Mon Jan 12 22:04:00 EST 2004.
返信


gurgure dir
Ali madaxweyn dir of the Gurgure according to the southren dir of mudug region was the leading head of the Axmed Gurey soldiers and Axmed Ibraahim ghazi was a Gurgure him self. His wife Baatiyo Delwabero was of the Jarso clan. The Gurgure along with their kinsman the Guure/Akisho/ were know in the 1400's as Maanguudo by the oromo's and Afar muslins. Maan(wisdom) Guudo (high). As a matter of fact when the Gurgura Ali Madaxweyn ruled the Ifat they sent the first Islamic missions to Northern Somalia as Sheikh Awbarkhadle, Aw Buube, Awbare,and other sheikhs to the South like Aw Hussen al Bale who was of Guure/Gurgure origin. All the Ifat kings Salah Din who is buried in Zaila and his ancestor Umar Din was of Ali Madaxweyn Dir. All the Northern and Southern Dir clans whether Isaq, Suure, Gadbuursi or Isasa are related to the ancient Gurgura.

(Posted by guest: awad warsame)
posted to Gurgure Dir. at Mon Jan 12 21:11:31 EST 2004.
返信


taariikhda gurgure
Buugaa (fatxu xabash ladhaho) oo asagu aad ukala qaadaa dhigaaya dawrkii balaadhnaa ee qawmiyada gurgure dir ay kasoo qaadatey dagaalkii uu hormoodkaa ka ahaa imaam axmed gurey ayaa wax loo barbardhigaa jirin marka loo fiirsho qabaa'ilada kale oo ayagu ahaa kuwa ka caga jiidaayaa dagaalkii marka asocdeyd..ciidaanka gurguraha oo ahaa kuwa isugu jira fardooley iyo kuwa lugaaynayaey aya waxaa tirada ciidanka fardooleydu uu aha mid gaadhayaa 18.000 oo ciidaan fardooley ah misna kuwa lugaynaayeya yaa waxey dhanaayeen ayana 45.000 kun oo ciidanaa ..ciidaanka intaas dhanaa waxaa horkacaayey waa ciidanka (gurgure) Imaam cabadilaahi garaad oo ku abtirsada jilibka (biicidaha) ee qawmiyada gurgure Dir, sikastaba ha ahaatee ciidankan ayaa waxey guula aad usarsareeyaa kasoo hoyeen dagaalada markaa ka dhacaayey koonfurta dalka Ethiopia

(Posted by guest: abdikani ahmed (harari))
posted to Gurgure Dir. at Tue Jan 06 17:32:46 EST 2004.
返信


Sua`al imisa Qabiil ayu u kalabaxa Guurgure M.Weeynw Dir
Shirazi waan ku salamay walal salaan kadinwaxaan doonaya in aad iga siiso wafigrada ah oo ku saabsan sida loo kaladego (Diridhabe),iyo fac ahaan inta qarni eey jirto magaaladas mahadsanid Ruuxaani

(Posted by guest: Ruuxaan )
posted to Gurgure Dir. at Thu Jun 24 23:16:27 -0400 2004.
返信

Blog Archive