Saturday, May 26, 2018

QURANYOW MAXAMED XINIFTIRE (GARRE)

Waa nasiib Daro in Quranyow Maxamed Raxanweyn u dhex milmeen, ogow se in ay yihiin Mahe Maxamed Xiniftire Dir



QURANYOW MAXAMED XINIFTIRE (GARRE)


Bari hore ayaa waxa Quranyow oo ka timid " naaneys" kii Quranka wax ku daweeyay ama " Quraamiyow" waxa uu la kulmay nin odey ah oo la oran jiray Tuuf oo ahaa ina Gardheere Samaale iyo Gabar uu dhalay oo xanuunsaneysa, waxaa la yiri Quranyow oo ahaa nin sheekha ayaa Tuuf wuxuu u daweeyay gabadhisi Makko ee xanuunsaneysay. Halkaan xiriir ayaa ka abuurmay oo Quranyow oo Gadhleh iyo nanaysta Quranyow u baxday iyo Tuuf Gardheere Samaale iyo walalkii Umaacia ayaa wada xididay kadibna sameystay xiriir xididnimo iyo walaal nimo ka dib markii ay galeen xilli ay Booranta Oromo iyo Arsi ay hoos galeen.

Gadhle ( Quranyow) Maxammed Xiniftire waxa uu guursaday Mako oo u dhashay Laba wiil oo ah Ilma Quranyow:

Furkesho ( Furkisho) oo dhalay 7 wiil Hoodkooy, Huredeeq, Daarawa, Birkaya, Hooytare, Kalweesh, Suubukitre.

Iyo Asaare oo Furkisho walaalkiis ah oo dhalay Baana iyo Kiliye. Waana ilma Xiniftire Maahe Dir. Quranyowga wexey sheegan Tuuf oo Sodog u ahaa Quranyow islamarkaan dhihi jiray Adeer baan kuu ahay iyo Quranyow in ay dhaxalka isku darsadeen oo uu Tuuf xoolihiis u dhiibay Quranyow Gaare kuna yidhi wilashiisi sidii Suul Goroyo Gaabta hadii aad ka hadhaan wiilkan adeerka u ahay qabana qabadheyda.

DADKA GARE WAA LABO:

1) Midi waa Tuuf waana Tuuf Gardheere Samaale: Gardheere wuxuu dhalay Garre iyo Umaacia

TuuF wuxuu dhalay labo wiil:

Ali ( Afarta Gember Ali) iyo Adoola (Afar Reer Muug)

Ali wuxuu dhalay: Tawulle, Kaluula, iyo Subdhaw

8da Adoola



Adoola wuxuu dhalay Qalweyn, Odomai, Kalmassa, Bursani, Tubadi, Reer Mug, Maid, Maqaabil,


2) Qeybta Badan ee Dadka Garre Waa Dir oo waa Quranyow Maxammed Xiniftire


Qarnigii 1500 ayaa waxaa Konfurta Somalia u hayaamay beelo Maxammed Xiniftire ah oo ay Ka mid yihiin Biimaal, Badimaal, Gadsan iyo Quranyow Maxammed Xiniftire oo ay walaalo yihin beelaha Isaaq, xiligan waa xiligii Axmed Gurey Cidamadiisi ay Jabiyeen Amxaarada Kiristanka ah oo Adeegsaneysa hubkii PORTAQEESKA IYO QIBTIGA (COPTICS OF EGYPT) MASAR.

Waxaa ay rumeysanyihiin Garraha qeybt Gardheere Samaalaha ah Tuuf ( Adoole iyo Ali) in ay Quranyoow maxammed xinftire Adeer u yihiin oo ay isla dhaqmeen, mid noqdeen kadib markii ay hoos galeen xukunkii Gaalada- Oromada ah ee Booran iyo Aruuso.

Waxaa ay sheegan in: Quranyow Maxammed oo Dir ah kana ah Maxammed Xiniftire Mahe Dir rumeysana in ay la dhasheen Biimaal Maxammed, Bajimaal Maxammed iyo Isaaq Maxammed iyo Madaluug Maxammed oo ay Quranyowgu dhahaan waa ina Xiniftire.

Say doontaba ha ahaatee, Gardheere Samaale wuxuu dhalay Tuuf iyo Gabadh la oran Jiray Makko, Quranyow Maxammed oo Sheikh Quraan ah ayaa Gardheere la kulmay oo gabadhisi xanuunsaneyso, Quranyow ayaa sheikh Quraan ahaa oo Saaray Quraan. Odeygii Gardheere Samaale oo dhalay Tuuf Gardheer, Garrena ah waxaa uu ugu yeeri jiray Quranyow Adeer sababta oo ah waa ka fil weynaa Dir oo Samaale ayuu toos u gali jiray.

Quranyow markii uu daweyay gabadhii Mako eey walaalaha ahayeen tuuf waxaa u hirgashay inuu yahay sheikh wax Quraamiya, Odeygii Tuuf abihii wuxuu siyay Mako oo ah gabadhii u dhalay.

Quranyow oo la baxay Aw Qurraanyo noqdayna sheeikh weyn ay Oromada Gaalada ah ee Boranta dhex dagay iyo Raxanweynta Digil.

Quranyow wexey u kala baxaan: Furkisho (Forkisho) iyo Asarre.

Waxaan ay diidaan in ay yihiin dadka ay ku milmeen sida Raxanweynta Bay iyo Boranta NFD. Marka, Tuuf iyo Quranyow walaalo ma noqon karaan ayay yirahdan Quranyowga waayo hadii ay walaalo yihiin sidee buu u guursaday Quranyow gabadha Makko ileen Walaashi abe iyo hooyo dhaleen ma geeyee.



Father: Tuf   Deili  Omar

In the book Identities on the Move: Clanship and Pastoralism in Northern Kenya By Gunther Schlee, page 28. He stresses that the Kuranyo(Quranyow) section of the Garre are of a different descent. He mentions them to be uterine related to the Make Tuf, but are of a different descent.


 Abdu-l-Mutallib

 Abu Talib

 Aqeel

 Samaale

 Irrir

 Dir

 Heneftir

 Mohamed

 Kuranyo(Quranyow of the Garre)

Children sired by Quran   Mahamed  Hanaftire

1.Furkesha   Quran  Mahamed

2.Assarei   Quran  Mahamed


Siblings (mother not known)

1.Ali   Tuf  Deili

2.Adola   Tuf  Deili
 
http://www.fao.org/fileadmin/user_upload/drought/docs/COOPI%20-%20Cross-border%20Pastoral%20Migration.pdf


The Garre are divided into the Tuff and Quranyowa sub-clans. While the Tuffs are further divided into the Ali and Adola groups, the Quranyow are divided into the Asare and Furkesha.

Their main urban centers in Kenya include Mandera, Moyale Takaba and El Wak.
The general migrations of the Garre clan is within the ranges of Mandera Central to either Elwak district in Somali and westwards to Mandera West, some parts of Banissa district in Northern Kenya and Moyale and Hudet Woredas in Southern Ethiopia.
 Then he (Quran) fathered two sons, Furkesha and Assaree. Assarree.had two sons, Bana and Kiliya.
 Furkesha, the brother of Assarre , had seven sons, they were Hodkoya, Birkaya, Hoytra, Darawa, Kalwesha, Hurdeq and “SUBUKITRE”.

Also, the second half of the Gharri branch is Tuf. Tuf is believed to be the uncle and father in law’s of Quran or quranyow, and he had two sons, Ali and Adola. Adola had eight sons. They were Kalwina, Kalmassa, Bursuni, Odomai, Maqabille, maid, Rer Mug and Tubadi.

 Maay Speaking Darawa Quranyow Maxamed

Blog Archive